Beroemdste schilderijen van Henri Rousseau
Henri Rousseau droeg de bijnaam ‘Le Douanier’, omdat hij bij de douane werkte. Zijn werk bleef lang onopgemerkt, maar eenmaal ontdekt werd het bejubeld om de artistieke kwaliteit.
Henri Rousseau is geboren in Laval. Hij neemt dienst in het leger. Pas op 40-jarige leeftijd begint hij met schilderen. Hij heeft geen artistieke opleiding en wordt zelfs belachelijk gemaakt. Rousseau zelf bleef echter altijd in zijn kunst geloven.
Hij probeert te werken in de stijl van de volgelingen van Ingres, maar dit is hem nooit gelukt. Hij krijgt veel kritiek op zijn kinderlijke stijl, en het is hem verweten dat hij maar wat aanprutst.
Als je zijn werk echter beter bekijkt, zie je dat zijn manier van schilderen zeer geraffineerd is. Zijn werk werd ook juist gewaardeerd vanwege de onschuldige primitieve kwaliteiten ervan. Het zijnn de Spaanse schilders die hem als eerste opmerken en hem tot de avant-garde rekenden. In 1908 houdt Pablo Picasso een banket ter ere van Henri Rousseau, waar ze hem spottend overladen met medailles en hem uitlachen.
Rousseau is nooit buiten Frankrijk geweest, zelf beweert hij tijdens zijn diensttijd naar Mexico te zijn uitgezonden. Henri Rousseau sterft op 66-jarige leeftijd.
In 1911 werd er in de Salon des Indépendants een retrospectief tentoongesteld. Zijn werk is tevens te zien op de eerste tentoonstelling van Der Blaue Reiter.
Henri Julien Félix Rousseau
(Laval, 21 mei 1844 – Parijs, 2 september 1910)
Schilderstijl van Henri Rousseau
De werken van Henri Rousseau behoren tot het postimpressionisme. Hij werkt in een naïeve of primitieve stijl. Hij werkt lang aan zijn schilderijen en heeft ook geen groot oeuvre. Rousseau schildert over het algemeen landschappen, soms een stadsbeeld, met op de voorgrond een figuur. Hij noemde dit zijn ‘portretlandschappen’. Het meest bekend van hem zijn zijn junglescènes. Hij is daarbij geïnspireerd dor zijn bezoeken aan het Natuurhistorisch Museum en de kassen in de Jardin des Plantes in Parijs.
Lees hier ->>> meer over kunst op deze website…
Hier ->>> vind je 100 beroemdste schilders aller tijden op deze website…
Zie hier ->>> ook de de 100 beroemdste schilderijen aller tijden op deze website…
Beroemdste schilderijen van Henri Rousseau
Paysage d’Alger / Algerijns landschap (1880) – Henri Rousseau
Moi-même / Ikzelf (1890) – Henri Rousseau
Hier laat Rousseau zich zien met penseel en palet, in het pak met de traditionele baret op zijn hoofd. We zien een landschap met de Eiffeltoren en een groot mastschip versierd met vlaggen van uit de gehele wereld.
Hoewel hij het portret in 1890 voltooide, past Rousseau het werk aan met aanvullende autobiografische details. Met een lint voor zijn academische onderscheiding en de namen van zijn twee vrouwen, Clemence en Josephine.
Rousseau’s ambities om een bekende schilder te worden, komt ook tot uiting in de ondertitel van dit werk. Hij kondigt een nieuwgenre aan: het ‘portretlandschap’.
Olie op canvas – National Gallery, Praag
Tigre dans une tempête tropicale, ook wel Surpris! / Storm Tijger in een tropische storm (Verrast!) (1891) – Henri Rousseau
Het schilderij is het eerste uit de junglescènes waar Rousseau bekend mee is geworden. Het duurt nog tien jaar voordat hij met een tweede werk in dit genre komt. Hij exposeert het schilderij in 1891 in de Salon des indépendants.
Het schilderij ontvangt destijds wisselende kritieken. Het is ook geridiculiseerd omdat het kinderlijk naïef en amateuristisch zou zijn. Daarentegen levert het ook zijn eerste serieuze recensie op, namelijk van Félix Vallotton. Hij vind dat het schilderij beslist bekeken moet worden. Vallotton prijt juist de naïviteit in Rousseau’s schilderijen.
Volgens Rousseau zou hij kennis over de jungle hebben opgedaan, toen hij in de jaren 1860 diende in Mexico. Er wordt echter aangenomen dat hij zijn kennis opdeed van andere afbeeldingen en tijdens bezoeken aan botanische tuinen in Parijs.
Olie op canvas – National Gallery, Londen
La Bohémienne endormie / De slapende zwerver (1897) – Henri Rousseau
Dit tafereel, verlicht door de maan, speelt zich af in een woestijn. Hier slaapt een vrouwelijke zigeuner met een mandoline en kruik naast haar, ondanks de nieuwsgierige leeuw. Het vreemde van de scène wordt versterkt door een gevaarlijk hellend vlak.
De zigeunerin is gekleed in oosterse kledij, terwijl het schilderij doet denken aan de aan de sprookjes van 1001 nacht. Deze zijn in die periode verschillende talen vertaald. In een poging dit schilderij in zijn geboorteplaats te verkopen, stuurde Rousseau een beschrijving naar de burgemeester van Laval. Hij schreef: ‘Een dwalende negerin, een mandolinespeler, slaapt in diepe uitputting, haar kruik naast haar. Een leeuw komt toevallig langs blaast naar haar, maar verslindt haar niet.’
Vanwege de griezelige schoonheid en de harmonie van mens en dier heeft dit schilderij een iconische status verworven.
Olie op canvas – The Museum of Modern Art, New York
Le lion ayant faim se jette sur l’antilope / De hongerige leeuw grijpt de antilope (1905) – Henri Rousseau
De leeuw en de antilope in het midden van het schilderij hebben lege blikken die bijdragen aan een verrassend statische aanvalsscène. Een groot deel wordt ingenomen door weelderige bomen voor een ondergaande zon. Rousseau baseerde de poses van de twee dieren op een diorama gemaakt voor de zoölogische galerijen van de Jardin des Plantes. Dit is de thuisbasis van een grote verzameling flora en fauna die vaak door de kunstenaar is bezocht.
Zo is Le lion ayant faim se jette sur l’antilope zowel oud als modern. Het lijkt op grotschildering en fresco in combinatie met een afwijzing van academische artistieke principes.
Op de Salon d’Automne in 1905 hing het schilderij in de buurt van werken van kunstenaars, waaronder Henri Matisse en André Derain. Hier kregen zij de bijnaam ‘Fauves’, de wilden.
Olie op canvas – Ernst Beyeler Collection, Basel
Le Rêve / De Droom (1910) – Henri Rousseau
De Droom is ook wel bekend als Le Songe of Rêve exotique Het is het laatste en grootste van een serie van vijfentwintig schilderijen die hij maakt met een oerwoudthema. Het doek behoort tot de naïeve stroming en het primitivisme. Het doek is voor het eerst tentoongesteld door de Société des Artistes Indépendants in 1910.
Op het doek is een mysterieus oerwoudtafereel te zien met verschillende soorten lotusbloemen. Linksonder ligt een naakte vrouw op een divan. Het is Yadwigha, een maîtresse uit een eerdere periode in zijn leven. Zij strekt haar arm uit naar een leeuw en een leeuwin. In het midden is een slangenbezweerder te zien. Verder zijn er een slang, vogels, een olifant en apen te zien.
Rousseau is zelf nooit buiten Frankrijk geweest, maar heeft zich laten inspireren door de Jardin des Plantes. Dit is de eerder genoemde de botanische tuin van het Muséum national d’histoire naturelle.
Ter verklaring voegde Rousseau een gedicht toe:
Yadwigha dans un beau rêve
S’étant endormie doucement
Entendait les sons d’une musette
Dont jouait un charmeur bien pensant.
Pendant que la lune reflète
Sur les fleuves [ou fleurs], les arbres verdoyants,
Les fauves serpientes pretent l’oreille
Aux transmite gais de l’instrument.
Yadwigha is in een mooie droom
zachtjes ingeslapen,
luisterend naar de klanken van een doedelzak
bespeeld door een slangenbezweerder met goede bedoelingen.
Terwijl het maanlicht weerkaatst
op de rivieren [of bloemen] en de groene bomen,
lenen de wilde slangen het oor
aan de vrolijke melodieën van het instrument.
Het schilderij betoverde de dichter Guillaume Apollinaire, die schreef: ‘Het schilderij straalt schoonheid uit, dat staat buiten kijf. Ik geloof dat niemand dit jaar zal lachen.’
Olie op canvas – Museum of Modern Art, New York
La Charmeuse de Serpents / De slangenbezweerster (1907) – Henri Rousseau
De slangenbezweerster is gemaakt op verzoek van Berthe, gravin van Delaunay, de moeder van de artiest Robert Delaunay. Het doek is voor het eerst geëxposeerd op de 5e Salon d’automne in Parijs, in 1907.
Het doek toont een naakte vrouw die op een fluit speelt met slangen om zich heen, in het maanlicht. Men ziet eigenlijk alleen haar silhouet en haar ogen. Ze staat in een oerwoud aan de rand van een meer.
Kenmerkend zijn onder meer de asymmetrische compositie, de kleuren en de naïeve schilderstijl. Met zijn onwezenlijke sfeer loopt het doek vooruit op het surrealisme.
Olie op canvas – Musee d’Orsay, Paris
