Meest bekende schilderijen van Rembrandt
Rembrandt Harmenszoon van Rijn
(Leiden, 15 juli 1606 – Amsterdam, 4 oktober 1669)
Rembrandt was kunstschilder, etser en tekenaar. Hij geldt algemeen als een van de grootste schilders en etsers in de Europese kunst, en als de belangrijkste Hollandse meester van de 17e eeuw. Rembrandt vervaardigde in totaal ongeveer driehonderd schilderijen, driehonderd etsen en tweeduizend tekeningen.
Zijn werk behoort tot de barok en is zichtbaar beïnvloed door het caravaggisme, alhoewel hij nooit in Italië is geweest. Zijn opmerkelijke beheersing van het spel met licht en donker, waarbij hij vaak scherpe contrasten (clair-obscur) gebruikte om zo de toeschouwer de voorstelling binnen te voeren, leidde tot levendige scènes vol dramatiek.
Rembrandt beschouwde zichzelf vooral als een historie- en portretschilder. Hij was een zelfverzekerde man en vervaardigde in alle levensfasen, maar vooral na 1660 door iedereen bewonderde zelfportretten.
De honderd geschilderde en twintig geëtste zelfportretten geven een opmerkelijk scherp beeld van zijn uiterlijk en een vermoeden van zijn gevoelens; hij beeldde zichzelf af als de apostel Paulus en zette zichzelf in zijn zelfportret uit 1658 neer als een koning uit het Oosten.
Behalve zijn vrouw Saskia van Uylenburgh en zijn zoon Titus van Rijn is ook zijn huishoudster/vriendin Hendrickje Stoffels in zijn schilderijen aanwezig; zij hebben gefungeerd als model voor Bijbelse, mythologische of historische figuren.
Meest bekende schilderijen van Rembrandt
10. Portret van Jan Six – 1654
Six was de mecenas van de kunstenaar. Het werk maakt deel uit van de Collectie Six. De vermogende dichter en kunstverzamelaar Jan Six (1618-1700) was vanaf de jaren 1640 vriend en beschermer van Rembrandt.
Toen de laatste in geldnood verkeerde gaf Six hem een ruime lening die nooit behoefde worden terugbetaald. In 1654 bezegelde Rembrandt dit mecenaat met het hier besproken portret, dat algemeen beschouwd wordt als een van zijn beste. Het werk is bijzonder qua zwier en kleurcompositie, gedomineerd door de donkerrode mantel, waar in andere van zijn portretten doorgaans bruintinten de boventoon voeren. Het schilderij zou altijd in bezit blijven van de familie.
Six verschijnt in informele kleding en in een natuurlijke en spontaan ogende houding, geen ruimte latend voor een pose. De grijze jas en de rode mantel met gouden tressen behoorden in het Amsterdam van de 17de eeuw tot het typische rijtenue. De jas reikte indertijd tot de knieën. Hij was dus gekleed voor een genoegen dat alleen voorbehouden was aan de elite.
9. De Staalmeesters – 1662
De staalmeesters is de naam waaronder het schilderij De waardijns van het Amsterdamse lakenbereidersgilde bekend staat. Het werk, gedateerd op het tafelkleed met 1662, was tot 1771 te bezichtigen in het Staalhof, vervolgens in het stadhuis op de Dam, sinds 1808 in het Trippenhuis en vanaf 1885 in het Rijksmuseum te Amsterdam. Het schilderij is eigendom van de gemeente Amsterdam.
Het schilderij is een groepsportret van vijf heren van het Amsterdamse lakengilde die instonden voor de keuring van het laken, en hun bediende. Het zijn niet de regenten van het gilde, maar de waardijns: twee katholieken, een doopsgezinde, een remonstrant en een gereformeerde.
Hun namen zijn (v.l.n.r.): Jacob van Loon (1595-1674), Volckert Jansz. (1605-1681), Willem van Doeyenburg (1616-1687), Jochem de Neve (1629-1681) en Aernout van der Meye (1625-1681). Op de achtergrond in het midden, zonder hoed maar met solideo, staat hun bediende, Frans Hendricksz. Bel (1629-1701). Bel had de dienstwoning tot zijn beschikking en sleet zijn leven in het Staalhof.
Zie hier de top 10 beste films over schilders.
8. Christus in de storm op het meer van Galilea – 1633
Christus in de storm op het meer van Galilea hing in het Isabella Stewart Gardner Museum totdat het doek in 1990 gestolen werd. Het is het enige zeegezicht van Rembrandt. Het doek toont Jezus die de golven kalmeert van het Meer van Galilea, zoals beschreven in Marcus 4. De golven beuken krachtig op de romp van het schip. De houten constructie dreigt te breken. Het tuig dreigt los te raken van de mast en vliegt gevaarlijk boven de hoofden van de bemanning. Iedereen is bezig zichzelf te redden.
Halverwege het schip portretteerde Rembrandt ook zichzelf. Terwijl hij zijn muts vasthoudt grijpt hij een touw. De overige bemanningsleden gaan gehuld in de schaduw en scharen zich rondom Jezus, op wie hun hoop is gevestigd.
De compositie kenmerkt zich door grote dramatiek, geaccentueerd door een sterk clair-obscur. In die dramatiek is ook de invloed van Peter Paul Rubens zichtbaar, maar meer dan deze richt Rembrandt zich op de weergave van het menselijk drama.
7. Zelfportret met Baret en opstaande kraag – 1659
6. Danaë – 1636
Danaë bevindt zich in de Hermitage in Sint-Petersburg, Rusland. Het is een levensgrote afbeelding van Danaë uit de Griekse mythologie, de moeder van Perseus. Ze wordt vermoedelijk juist op het moment afgebeeld dat Zeus haar bezoekt en zal bevruchten in de vorm van goudstof. Het is een van Rembrandts mooiste schilderijen, maar het was waarschijnlijk door de grote afmetingen niet gemakkelijk te verkopen.
Rembrandts vrouw Saskia van Uylenburgh heeft model gestaan voor het schilderij. Later heeft Rembrandt het gezicht veranderd (om het op Geertje Dircx te laten gelijken?).
5. Het Joodse bruidje – c. 1666
Het Joodse Bruidje hangt in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het doek dateert uit de jaren 1665-1669, de late periode van de schilder. Het betreft een verstilde voorstelling van een man en vrouw in innige omhelzing tegen een diffuse achtergrond waaruit elk detail geweerd is. Het werk wordt beschouwd als één van Rembrandts meesterwerken.
Vincent van Gogh was zo onder de indruk van Het Joodse Bruidje toen hij het in 1885 samen met een vriend zag, dat hij zei: ‘Geloof je nu wel, en dat meen ik oprecht, dat ik tien jaren van mijn leven wilde geven, als ik hier voor dit schilderij veertien dagen nog kon blijven zitten met een korst droog brood voor voedsel.’ Aan zijn broer Theo schreef Van Gogh in oktober dat jaar: ‘Wat een intiem, wat een oneindig sympathiek schilderij’.
4. Bathseba met de brief van koning David – 1654
Bathseba met de brief van koning David is een olieverfschilderij geschilderd in 1654. Het toont Bathseba die net de brief van koning David heeft ontvangen. Het schilderij bevindt zich in de collectie van het Louvre te Parijs. Het was een van de 583 werken die in 1869 werden nagelaten door dokter Louis La Caze (1798-1869).
Het schilderij refereert aan het Bijbelse verhaal van koning David, die zijn oog had laten vallen op de mooie Bathseba. Vanuit zijn woning kon hij haar zien als ze ging baden. Bathseba was echter getrouwd.
David loste dit echter op door haar man Uria bewust met de fronttroepen ten oorlog te sturen, waar deze later sneuvelde, als verwacht. Nog terwijl haar man aan het front streed liet David Bathseba per brief bij zich ontbieden en maakte haar zwanger. Na de dood van haar man kon hij haar huwen en verwekte nog meer kinderen bij haar.
3. De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp – 1632
De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp is eigendom van de Nederlandse staat en behoort tot de vaste collectie van het Mauritshuis in Den Haag. Op het schilderij staat een les in de anatomie afgebeeld met een groep chirurgijns, gehouden door dr. Nicolaes Tulp. Het was het eerste groepsportret dat de toen 25-jarige Rembrandt schilderde. Het is gesitueerd in de Waag in Amsterdam, maar nog niet in het pas in 1691 gebouwde anatomisch theater boven op de Waag.
De anatomieles vond plaats op 31 januari 1632. Het Amsterdamse chirurgijnsgilde, waarvan Tulp deel uitmaakte, stond enkel één openbare ontleding per jaar toe. Het daarbij gebruikte lichaam moest dan van een geëxecuteerde crimineel zijn, deze keer van de 41-jarige Aris Kindt (Adriaan Adriaansz.). Hij was eerder die dag opgehangen voor diefstal.
Behalve Nicolaes Tulp staan ook de chirurgijns Jacob Blok, Hartman Hartmansz., Adraen Slabran, Jacob de Witt, Mathijs Kalkoen, Jacob Koolvelt en Frans van Loenen afgebeeld. In werkelijkheid stonden ze waarschijnlijk rondom het lijk, maar dat zou voor het schilderij onpraktisch zijn geweest.
De opdracht tot de schildering werd gegeven door het Amsterdamse Chirurgijnsgilde, dat de eerste eigenaar werd. Vervolgens kwam het in bezit van het Weduwenfonds der Chirurgijnen. Bij de opheffing ervan in 1828 werd besloten het schilderij publiek te verkopen. Koning Willem I liet de veiling verhinderen en gaf het bevel dit meesterwerk voor zijn Koninklijk Kabinet van Schilderijen aan te kopen, het latere Mauritshuis.
2. Terugkeer van de Verloren Zoon – 1669
Rembrandt schilderde de Terugkeer van de Verloren Zoon in circa 1668. Het behoort tot de collectie van de Hermitage in Sint-Petersburg. In dit schilderij geeft Rembrandt de parabel van de verloren zoon uit het Nieuwe Testament weer. We zien een geknielde jongeman, die omhelsd wordt door een oudere man, zijn vader. Rechts zijn drie mannen afgebeeld, die in stilte toekijken. De staande man rechts is de broer van de verloren zoon.
1. De Nachtwacht – 1642
De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren, beter bekend als de Nachtwacht, is een schuttersstuk van de Hollandse kunstschilder Rembrandt van Rijn (1606-1669) en kwam in 1642 gereed.
Het schilderij is eigendom van de gemeente Amsterdam en behoort sinds 1808 tot de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Het canvas toont de twee schutters uit de titel, vergezeld door andere militieleden, alsmede enkele figuranten, terwijl ze zich aan het opstellen zijn. De Nachtwacht is een van de beroemdste schilderijen ter wereld.
