Top 10 meest angstaanjagende schilderijen
Meest angstaanjagende schilderijen
Kunstenaars houden er van om te choqueren. Dat gebeurt vandaag de dag, maar vroeger konden ze er ook echt wel wat van. Lees meer…
Lees hier ->>> meer over kunst op deze website.
Top 10 meest angstaanjagende schilderijen
Bron: www.toptenz.net
10. De tuin der lusten – Hieronymus Bosch, ca. 1500-1505
De tuin der lusten – Hieronymus Bosch, ca. 1500-1505
Te zien het Prado in Madrid
De titel van dit drieluik verwijst naar paneel twee, ‘een vals paradijs dat is overgegeven aan de zonde van lust.’ Het paneel aan de rechterkant toont het ware aardse paradijs, de hof van Eden, terwijl het paneel aan de linkerkant de hel weergeeft.
Dat laatste is natuurlijk het meest verontrustend. Het wemelt van de demonen en gekwelde zielen, het is vandaag nog net zo schokkend als in 1505.
Er is veel ellende te zien: zielen die worden opgeslokt door een vogelkopdemon en uitgepoept in een riool, een varken in de sluier van een non, mensen ondergedompeld in ijskoud water, mensen gedwongen om padden te eten, etc. Er is ook een man wiens achterwerk is gebrandmerkt met bladmuziek.
Bosch was zowel een ambachtsman als een schilder. Uitgerust met scharnieren, sluiten de zijpanelen aan om een transparante monochrome bol te tonen: de aarde op dag drie van de schepping.
Zie hier de top 10 belangrijkste werken van Jeroen Bosch.
9. L’Araignée souriante / De lachende spin – Odilon Redon, 1887
L’Araignée souriante / De lachende spin – Odilon Redon, 1887
Te zien in Musée du Louvre in Parijs
Als jongen was Odilon Redon een ‘verdrietig en zwak kind’ dat altijd ‘de schaduw opzocht’. Het is een roeping die hem nooit heeft verlaten. Toen hij als volwassene werd gevraagd wat zijn favoriete dingen waren om te schilderen, antwoordde hij eenvoudig: ‘Mijn monsters’.
Gebaseerd op zijn interesse in natuurlijke historie, psychiatrie en microscopie, waren zijn houtskool- en lithografische wezens op zijn zachtst gezegd nachtmerrieachtig.
Samen staan ze bekend als zijn noirs of ‘zwarte dingen’. Naast de lachende spin, omvatten ze: een skelet met een gewei, een cactusman, een behaarde cycloop, een eierkop in een eierdopje en een ongelukkige moerasbloem.
Hoewel ze fantastisch gevarieerd zijn, hebben de meesten één ding gemeen: hun mensachtige gezichten of gelaatstrekken, al is het maar één oog.
Dit is typerend voor de symbolistische beweging. Het vertegenwoordigt de wens van de kunstenaar om naar hogere staten en visioenen te vluchten.
En hoewel zijn gebruik van zwart alleen in strijd lijkt te zijn met dit doel, legde Redon uit waarom hij ervoor koos: ‘Je moet zwart respecteren, niets prostitueert het. Het is geen lust voor het oog en het wekt geen sensualiteit op.
Het is veel meer de agent van de geest dan de mooiste kleur op het palet of prisma.’
8. De geest van Kohada Koheiji – Katsushika Hokusai, ca. 1831
De geest van Kohada Koheiji – Katsushika Hokusai, ca. 1831
Je kent Hokusai misschien van zijn beroemde ‘grote golf’. Maar hij staat in Japan ook bekend om zij schilderijen van geesten. Onry? De kwaadaardige geesten die populair werden door The Ring zijn veelvoorkomende onderwerpen voor dit genre.
In deze houtsnede portretteert Hokusai de geest van de vermoorde kabuki-acteur Kohada Koheiji. Verdronken in een moeras door zijn vrouw en haar minnaar, kwam Koheiji terug voor wraak.
Interessant is dat functionarissen uit de Edo-periode dit werk probeerden te censureren, niet omdat het eng was, maar omdat ze acteurs immoreel vonden.
Het yurei-zu-genre was niet altijd verontrustend, sommige werken beeldden goede geesten uit, zoals ubume, dode moeders die naar hun kinderen verlangen. Maar ze zijn allemaal behoorlijk griezelig.
Zie hier de top 100 meest beroemde schilderijen ter wereld.
7. Saisaburo wrede moord op Ohagi – Yoshitoshi Tsukioka, ca. 1867
Saisaburo wrede moord op Ohagi – Yoshitoshi Tsukioka, ca. 1867
Vergelijkbaar met yurei-zu maar gericht op de levenden zijn dit chimidoro-e (‘bloedig’) en muzan-e (‘wrede’) prenten en schilderijen. Hij is ook de ‘laatste grote meester’ van het afdrukken van houtgravures.
De hier afgebeelde prent is archetypisch voor de wrede en bloederige genres. Het is ontleend aan een kabuki, een toneelstuk gebaseerd op een roman en toont de afgewezen Saisaburô die zijn geliefde met een samoeraizwaard snijdt. Omdat Ohagi in de boeien zit, ligt alle macht bij de moordenaar.
6. Têtes coupées / Afgehakte hoofden – Theodore Gericault, 1818
Têtes coupées / Afgehakte hoofden – Theodore Gericault, 1818
Géricault was gefascineerd door dood en dissectie. Zozeer zelfs dat hij tijdens een operatie voor een tumor op zijn ruggengraat verdoving weigerde, zodat hij de operatie met een spiegel kon aanschouwen. Hij stierf een tijdje later.
Têtes coupées is een griezelig stilleven van de lichaamsdelen die hij in zijn atelier bewaarde. Hij bewaarde ook lijken, die hij als mannequins plaatste voor zijn studies van de doden.
Dit alles was een voorbereiding op zijn meer dan levensgrote meesterwerk Le Radeau de la Méduse (1818-19), een ander verontrustend werk.
Dit beeldde de schandalige nasleep af van een recente schipbreuk waarbij hoge officieren de lagere rangen verlieten om te sterven voordat ze elkaar kannibaliseren om te overleven.
Géricault was zo vastbesloten om deze kritiek op het establishment af te ronden dat hij zijn krullende haar afschoor om ervoor te zorgen dat hij uit ijdelheid binnen zou blijven.
5. El Perro / De (verdrinkende) hond – Francisco Goya, 1819-1823
El Perro / De (verdrinkende) hond – Francisco Goya, 1819-1823
Tussen 1819 en 1823 sloot de bejaarde en vervreemde koninklijke hofschilder Francisco Goya zich op in een boerderij. De volgende jaren bracht hij doof en alleen door met schilderen op muren van zijn woning.
Deze schilderijen waren niet bedoeld om gezien te worden. Maar een halve eeuw later liet de nieuwe eigenaar van het gebouw de muurschilderingen op canvas overzetten.
Samen staan ze bekend als de ‘Noirs’. Niet zozeer vanwege hun schimmige palet, maar vanwege de schrijnende onderwerpen en thema’s. Volgens een gids van het Museo del Prado “kunnen sommige mensen er bijna niet naar kijken”.
De serie omvat een sabbat van heksen die wordt bijgewoond door Satan, een rottend oud lijk dat soep eet en een gevecht op leven en dood met behulp van knuppels.
Zie hier de 10 beroemdste schilderijen van Francisco Goya.
4. Füssli / Nachtmerrie – Henry Fuseli, 1781
Füssli / Nachtmerrie – Henry Fuseli, 1781
Nachtmerries zijn altijd al populair geweest. Vanaf de eerste tentoonstelling in de Royal Academy in Londen, ‘wekte het een ongewone mate van interesse op’.
Iedereen wilde een exemplaar. Kunstsnobs keken zelfs neer op Fuseli omdat hij zoveel gravures toestond. Sigmund Freud en Mary Shelley hadden allebei afdrukken op hun muren.
Er is ook een vrij donker achtergrondverhaal. Tijdens het schilderen van de Nachtmerrie was Fuseli verliefd op de verloofde van een andere man. Haar portret is zelfs te vinden op de achterkant van het doek.
In een brief aan een vriend vertelde hij een levendige droom over het bedrijven van de liefde met de vrouw.
Hij concludeerde hij dat ‘iedereen die haar aanraakt nu overspel en incest pleegt! Zij is van mij, en ik ben van haar. En ik wil haar hebben.’ Dit voegt zeker iets toe aan het werk. Maar was hij de kabouterachtige incubus of het woedende paard in de hoek?
3. Ivan de Verschrikkelijke en zijn zoon Ivan – Ilya Repin, ca. 1883-1885
Ivan de Verschrikkelijke en zijn zoon Ivan – Ilya Repin, ca. 1883-1885
In 1581 zou Ivan de Verschrikkelijke, de eerste tsaar van Rusland, zijn eigen zoon hebben vermoord. Het is niet duidelijk hoe of waarom. Sommigen zeggen dat het een reactie was op het zien van de zwangere vrouw van zijn zoon in haar ondergang, een morele belediging van de tsaar.
Anderen denken dat het een meer politiek georiënteerd geschil was. Het kan per ongeluk zijn geweest, het kan met opzet zijn geweest, maar spijt hier is overduidelijk. Deze zoon was Ivans enige erfgenaam, de ander was geestesziek.
Zelfs de kunstenaar is ‘gegrepen door angst’ terwijl hij schilderde. Toen het eenmaal voltooid was, is het verboden door Alexander III en ook verborgen voor het publiek. Dit was ook het eerste dergelijke verbod in de Russische geschiedenis.
In 1913 ging een iconenschilder met een mes los op het doek. Hij sneed in de gezichten en schreeuwde ‘genoeg dood, genoeg bloedvergieten!’
En toen de curator van de galerie dit nieuws hoorde, wierp hij zich onder een trein. Repin heeft later het oude schilderij gerestaureerd, maar het werk is nooit veilig geweest.
Een andere man viel het schilderij in 2018 aan en sloeg het lichaam van de jonge Ivan kapot met een paal van de touwhekken van de galerij. Zoals veel Russen beschouwde de vandaal Ivan als een heilige en het schilderij daarom heiligschennis.
Zie hier de 10 beroemdste schilderijen van Ilya Repin.
2. La Tentazione di Sant’Antonio / De verleiding van St. Antonius – Salvator Rosa, 1645
La Tentazione di Sant’Antonio / De verleiding van St. Antonius – Salvator Rosa, 1645
Salvator Rosa had een fascinatie voor demonen, heksen, zwarte massa’s, enzovoort. Hier stelt hij zich de ontmoeting van St. Antonius met demonen uit de hel in de woestijn voor.
Hoewel het niet de bekendste weergave van het verhaal is, is het wel mooi gruwelijk. Zelfs Bosch en Dalí konden deze visie niet helemaal evenaren.
Ideeën voor het wezen haalde hij uit middeleeuwse bestiaria, maar ook uit de schilderijen van Bosch. Het meest angstaanjagende deel moet echter de navel zijn, omdat het ons vertelt dat dit ding een moeder heeft.
1. Saturnus verslindt zijn zoon – Peter Paul Rubens, 1636
Saturnus verslindt zijn zoon – Peter Paul Rubens, 1636
Te vinden in Museo del Prado in Madrid
De Romeinse naam voor Saturnus is Kronos, de titaan uit de Griekse mythologie die veroudering en tijd verpersoonlijkte. Volgens de oude mythe eigende hij zich de troon van zijn vader Uranus toe als heerser van het universum.
Toen vreesde hij dat een van zijn eigen zonen hetzelfde zou doen, verslond hij ze vanaf het moment dat ze werden geboren. Bbehalve Zeus, die ontsnapte.
Rubens’ iconische schilderij is niet de enige weergave van de mythe. Goya maakte er ook één. Dit is wel één van de meest gruwelijke. Niet in de laatste plaats omdat we ons er zo hulpeloos door voelen.
We kunnen niets anders doen dan het kind zien sterven. Dit schilderij is gemaakt in opdracht van Filips IV van Spanje voor een van zijn jachtslots.
Voor het geval je het je afvraagt, de drie lichtjes bovenaan zijn een afbeelding van Saturnus, de planeet. Voordat telescopen werden uitgevonden, zagen astronomen de ringen als perifere sterren of manen.
Zie hier de 10 beroemdste schilderijen van Peter Paul Rubens.
Top 10 meest angstaanjagende schilderijen
- Saturnus verslindt zijn zoon – Peter Paul Rubens, 1636
- La Tentazione di Sant’Antonio / De verleiding van St. Antonius – Salvator Rosa, 1645
- Ivan de Verschrikkelijke en zijn zoon Ivan – Ilya Repin, ca. 1883-1885
- Füssli / Nachtmerrie – Henry Fuseli, 1781
- El Perro / De (verdrinkende) hond – Francisco Goya, 1819-1823
- Têtes coupées / Afgehakte hoofden – Theodore Gericault, 1818
- Saisaburo wrede moord op Ohagi – Yoshitoshi Tsukioka, ca. 1867
- De geest van Kohada Koheiji – Katsushika Hokusai, ca. 1831
- L’Araignée souriante / De lachende spin – Odilon Redon, 1887
- De tuin der lusten – Hieronymus Bosch, ca. 1500-1505
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!