Top 10 oudste democratieën ter wereld
Oudste democratieën ter wereld
Griekenland, meer specifiek oude Athene, was in 507 voor Christus de geboorteplaats van de democratie of ‘heerschappij door het volk’. De Atheense democratie heeft slechts twee eeuwen bestaan, maar het idee van dit soort regering leeft voort en veel landen zijn tegenwoordig tot op zekere hoogte democratieën.
Hoewel alle landen op deze lijst over democratische systemen beschikken, hebben ze allemaal verschillende officiële regeringsvormen, die variëren van constitutionele republieken tot constitutionele monarchieën.
Bovendien staat elk van de landen op deze lijst op de Democracy Index. Dit is een lijst die jaarlijks wordt samengesteld door de Economist Intelligence Unit (EIU), die bepaalt hoe democratisch een land is.
Lees hier → meer over politiek op deze website.
Top 10 oudste democratieën ter wereld
Stand van zaken: begin 2024
10. Oostenrijk
Datum van de huidige grondwet: 1 oktober 1920
Officiële regeringsvorm: Federale parlementaire republiek
Huidige leider(s) (vanaf 2021): president Alexander Van der Bellen en bondskanselier Sebastian Kurz
Wetgevende macht: Parlement (Federale Raad en Nationale Raad)
Oostenrijk is een federale, representatieve democratische republiek sinds 1920, toen de federale grondwet werd aangenomen. Het staatshoofd is de bondspresident, momenteel Alexander Van der Bellen. Het hoofd van de Oostenrijkse regering is de bondskanselier (momenteel Sebastian Kurz).
De bondskanselier wordt benoemd door de bondspresident. Na betrokkenheid bij beide wereldoorlogen herwon Oostenrijk in 1955 zijn volledige onafhankelijkheid en probeerde het zijn verleden achter zich te laten. Datzelfde jaar verklaarde Oostenrijk op 26 oktober bij wet de “permanente neutraliteit”. 26 oktober is nu de nationale feestdag van Oostenrijk, een feestdag.
Stemmen voor de bondspresident en voor het parlement was van 1982 tot 2004 verplicht voor Oostenrijkse staatsburgers die de kiesgerechtigde leeftijd hadden bereikt.
Zie hier 10 politieke gevangenen die leiders werden.
9. Mexico
Datum van de huidige grondwet: 5 februari 1917
Officiële regeringsvorm: Federale presidentiële constitutionele republiek
Huidige leider(s) (vanaf 2021): president Andrés Manuel López Obrador
Wetgevende macht: Congres van de Unie (Senaat en Kamer van Afgevaardigden)
De Mexicaanse grondwet dateert uit 1917 en sindsdien is het land een federale democratische republiek. De grondwet stelde ook drie bestuursniveaus vast: de federale Unie, de deelstaatregeringen en de gemeentelijke overheden.
Het hoofd van de Mexicaanse regering is de president, momenteel Andrés Manuel López Obrador. De wetgevende macht van het land is het Congres van de Unie, dat bestaat uit de Senaat van de Republiek en de Kamer van Afgevaardigden.
8. Australië
Datum van de huidige grondwet: 1 januari 1901
Officiële regeringsvorm: Federale parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): koningin Elizabeth II, gouverneur-generaal David Hurley en premier Scott Morrison
Wetgevende macht: Parlement (Senaat en Huis van Afgevaardigden)
Samen met Canada is Australië een land van het Britse Gemenebest dat bijna alle autonomie heeft en zelf regeert. Koningin Elizabeth II is de koningin van Australië en wordt vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal, momenteel David Hurley.
De gouverneur-generaal is een juridisch boegbeeld en heeft geen dagelijkse verantwoordelijkheden over de Australische regering. In plaats daarvan fungeert de premier als hoofd van de Australische regering. De Gouverneur-Generaal beschikt echter over veel bijzondere reservebevoegdheden en kan in tijden van crisis de premier omzeilen.
Net als in de Verenigde Staten is de Australische regering verdeeld in drie takken: de wetgevende macht (het parlement), de uitvoerende macht (de Federale Uitvoerende Raad) en de rechterlijke macht (het Hooggerechtshof van Australië).
De twee belangrijkste politieke partijen in Australië zijn de Australian Labour Party (centrumlinks) en de Coalition, een formele groepering van de Liberale Partij en de Nationale Partij (de Coalitie is meer centrumrechts).
7. Groothertogdom Luxemburg
Datum van de huidige grondwet: 17 oktober 1868
Officiële regeringsvorm: Unitaire parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): groothertog Henri en premier Xavier Bettel
Wetgevende macht: Kamer van Afgevaardigden
Zoals alle Europese landen op deze lijst is Luxemburg een parlementaire democratie onder leiding van een constitutionele monarch, momenteel groothertog Henri. De groothertog en de regeringsraad van Luxemburg (het kabinet) oefenen de uitvoerende macht uit over Luxemburg en zijn burgers.
Het kabinet bestaat uit een premier, die het hoofd van de regering is, en verschillende andere ministers. Luxemburg is één van de kleinste soevereine staten van Europa. Met Frankrijk en Duitsland als naaste buren is Luxemburg een mengeling van beide culturen. De drie officiële talen zijn Frans, Duits en Luxemburgs, dat als een Duits dialect wordt beschouwd.
Luxemburg is het enige overgebleven Groothertogdom ter wereld, dat wordt geleid door een Groothertog of Groothertogin in plaats van door een Koning of Koningin.
Zie hier: wat zijn de meest corrupte politiekorpsen ter wereld? (top 10)
6. Canada
Datum van de huidige grondwet: 1 juli 1867
Officiële regeringsvorm: Federale parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider (s) (vanaf 2021): Charles III, de positie van gouverneur-generaal is momenteel vacant (Richard Wagner is waarnemend gouverneur-generaal) en premier Justin Trudeau
Wetgevende macht: Parlement (Senaat en Lagerhuis)
Canada is nog steeds onderdeel van het Brits Gemenebest en de koning van Canada is Charles III. Canada geniet een hoge mate van autonomie en is één van de meest liberale en democratische landen ter wereld. De Canadese regering staat bekend om haar nadruk op sociale rechtvaardigheid en gematigde politieke ideologie.
Als Gemenebestland wordt de Britse monarchie in Canada vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal, momenteel Julie Payette. Het Canadese parlement, geleid door de premier (momenteel Justin Trudeau), is verantwoordelijk voor de uitvoering van de uitvoerende bevoegdheden van de koningin.
Hoewel Canada een Brits Gemenebest is, zijn de twee officiële talen Engels en Frans. Dit omdat zowel de Britten als de Fransen het gebied hebben gekoloniseerd en er nog steeds een grote populatie Franstaligen is, vooral in de provincie Quebec.
5. Koninkrijk Denemarken
Datum van de huidige grondwet: 5 juni 1849
Officiële regeringsvorm: Unitaire parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): Koningin Margrethe II en premier Mette Frederiksen
Wetgevende macht: Folketinget
Denemarken is een ander land op deze lijst dat vaak wordt aangehaald als land met een van de beste democratieën ter wereld. Hoewel Denemarken een constitutionele monarchie is, is het een representatieve democratie met algemeen kiesrecht. Dit betekent dat alle volwassen burgers van Denemarken stemrecht hebben.
Het Deense parlement of de Folketinget is verantwoordelijk voor het aannemen van wetten die van toepassing zijn in Denemarken en Groenland en de Faeröer. Deense burgers kiezen de 175 leden van de Folketinget, terwijl Groenland en de Faeröer elk twee extra leden kiezen, voor een totaal van 179 leden.
Denemarken is een van de meest ontwikkelde landen ter wereld en heeft de hoogste sociale mobiliteit ter wereld, een hoog niveau van inkomensgelijkheid en een van de laagste waargenomen niveaus van corruptie ter wereld.
4. België
Datum van de huidige grondwet: 7 februari 1831
Officiële regeringsvorm: Federale parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): koning Filip en premier Alexander De Croo
Wetgevende macht: Federaal Parlement (Senaat en Kamer van Volksvertegenwoordigers)
België is nog een constitutionele monarchie en parlementaire democratie, die in 1831 is opgericht. Zoals de meeste moderne monarchieën heeft de koning van België technisch gezien de uitvoerende macht, maar de ministers zijn politiek verantwoordelijk voor het uitoefenen van deze macht. Als staatshoofd benoemt de koning van België wel de ministers van het land, waaronder de premier.
Vanwege alle verschillen en spanningen tussen de Vlaamse, Franstalige gemeenschappen en andere taalgroepen heeft België zes verschillende regeringen. Di zijn de federale regering, de Vlaamse regering, de regering van de Franse gemeenschap, de regering van de Duitstalige gemeenschap, de regering van het Waalse Gewest en de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Zie hier: politieke seksschandalen – Een promiscue top 12
3. Nederland
Datum van de huidige grondwet: 29 maart 1815
Officiële regeringsvorm: Unitaire parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): Koning Willem-Alexander en premier Mark Rutte
Wetgevende macht: Staten-Generaal (Senaat en Tweede Kamer)
Net als veel van de landen op deze lijst is Nederland officieel een constitutionele monarchie. De Grondwet van Nederland is voor het eerst geschreven in 1815, waardoor het land een constitutionele monarchie werd. De grondwet is herzien in 1848 toen Nederland een systeem van parlementaire democratie invoerde.
Nederland heeft een lange staat van dienst op het gebied van sociale tolerantie en gelegaliseerde abortus, prostitutie en menselijke euthanasie. Dit zijn zaken die in veel landen niet legaal zijn. Het was in 2001 ook het eerste land ter wereld dat het homohuwelijk legaliseerde.
Als een van de leidende democratische landen ter wereld staat Nederland vaak hoog op de internationale indexen van persvrijheid, economische vrijheid, menselijke ontwikkeling, levenskwaliteit en geluk.
2. Koninkrijk Noorwegen
Datum van de huidige grondwet: 17 mei 1814
Officiële regeringsvorm: Unitaire parlementaire constitutionele monarchie
Huidige leider(s) (vanaf 2021): koning Harald V en premier Erna Solberg
Wetgevende macht: Stortingent (Storting)
Hoewel het Koninkrijk Noorwegen technisch gezien een monarchie is, is het ook één van de meest democratische landen ter wereld. Zoals veel moderne monarchieën heeft de Noorse koning geen echte macht meer. In plaats daarvan is de macht verdeeld over drie takken: de Storting (wetgevende macht), de regering (uitvoerende macht) en de rechtbanken (rechterlijke macht).
Als het sterkste democratische land ter wereld beschikt Noorwegen over systemen die ervoor zorgen dat aan de basisbehoeften van zijn burgers wordt voldaan. Noorwegen beschikt over universele gezondheidszorg en een uitgebreid socialezekerheidsstelsel, en is consequent een van de gelukkigste landen ter wereld.
Leden van het parlement van Noorwegen worden (door de burgers van het land) gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging uit 19 kiesdistricten voor een termijn van vier jaar.
1. Verenigde Staten van Amerika
Datum van de huidige grondwet: 21 juni 1788
Officiële regeringsvorm: Federale presidentiële constitutionele republiek
Huidige leider(s) (vanaf 2021): president Joe Biden
Wetgevende macht: Congres (Senaat en Huis van Afgevaardigden)
Op 21 juni 1788 ratificeerden negen van de dertien bestaande staten de Amerikaanse grondwet. Hiermee was officieel de onafhankelijkheid van het land en een nieuwe regeringsvorm een feit. Gebaseerd op de datum van de grondwet, die nog steeds van kracht is, zijn de Verenigde Staten de oudste democratie ter wereld.
Hoewel de Verenigde Staten misschien problemen hebben, hebben de burgers van het land nog steeds het recht om op hun vertegenwoordigers en op belangrijke wetten en kwesties te stemmen. Dus ondanks alle commotie zijn de Verenigde Staten zowel een representatieve democratie als een constitutionele republiek.
Verenigde Staten – Top 10 oudste democratieën ter wereld
Top 10 oudste democratieën ter wereld
- Verenigde Staten van Amerika – 21 juni 1788
- Koninkrijk Noorwegen – 17 mei 1814
- Nederland – 29 maart 1815
- België – 7 februari 1831
- Koninkrijk Denemarken – 5 juni 1849
- Canada – 1 juli 1867
- Groothertogdom Luxemburg – 17 oktober 1868
- Australië – 1 januari 1901
- Mexico – 5 februari 1917
- Oostenrijk – 1 oktober 1920