Bekendste werken van Paolo Uccello
Bekendste werken van Paolo Uccello
Paolo Uccello
Florence, ca. 1397 – Florence, 10 december 1475
Paolo Uccello
De legende van Uccello berust op zijn baanbrekende werk op het gebied van visueel perspectief. Zijn gaat gepaard met zijn vaardigheid in het combineren van deze precieze wiskundige benadering van composities met meer decoratieve kwaliteiten.
Als levenslange vriend van Donatello speelt hij een belangrijke rol bij het vaststellen van de conventie van verkorting binnen de Renaissance-beweging.
Maar ondanks zijn vooruitstrevende werk op dit gebied, blijft Uccello’s schilderkunst trouw aan zijn opleiding in de laatgotische traditie. Dit is vooral te zien in de manier waarop hij kleur en praal voorrang blijft geven boven de voorliefde voor klassiek realisme.
De geschiedenis positioneert Uccello dus als een vitale, zij het enigszins paradoxale figuur binnen het overzicht van de renaissancekunst.
Lees hier → meer over kunst op deze website.
Ritratto di giovane (ca. 1430-1435) – Paolo Uccello
Portret van een jonge man
Ritratto di giovane (ca. 1430-1435) – Paolo Uccello
Dit werk is waarschijnlijk begin dertig door Uccello voltooid. Het is het eerste medailleportret waar kunsthistorici met vertrouwen de naam van de kunstenaar aan kunnen verbinden.
Dit werk is pas aan hem toegeschreven na analyse van fresco-medaillons waarvan bekend was dat ze door de kunstenaar voor de kathedraal van Prato waren gemaakt.
We zien nog geen enkele verwijzing naar de complexe studies in perspectief en kleur die zijn handelsmerk zouden worden. Dit schilderij toont het profielportret een naamloze jongeman in effen zwarte kledij en een detail van de kraag van een wit overhemd.
Medailleportretten zoals deze zijn populair tijdens de Italiaanse Renaissance. Dit omdat ze rijke beschermheren toespelingen bieden op het tijdperk van de Klassieke Oudheid.
Hoewel de vorm van het Portret van een jonge man tegenwoordig bijna muntachtig lijkt, komt dit waarschijnlijk doordat het portret in de negentiende eeuw uit zijn oorspronkelijke vierkante of rechthoekige vorm is gesneden om een aantrekkelijkere verkoop mogelijk te maken.
Te vinden in Newfields, Indianapolis
San Giorgio e il drago (ca.1430) – Paolo Uccello
Sint-Joris doodt de draak
National Gallery of Victoria, Melbourne
San Giorgio e il drago (ca.1430) – Paolo Uccello
Dit schilderij, gemaakt in dezelfde periode als Portret van een jonge man, vertelt de belangrijkste gebeurtenis in de legende van de christelijke heilige uit de derde eeuw, Sint-Joris.
Gebaseerd op het veertiende-eeuwse verhaal, controleert een draak een plaatselijke stad en eist dat de bewoners hun kinderen aan hem offeren. Als het tijd is om de koningsdochter te offeren, arriveert Sint-Joris en onthooft de draak waardoor de koningsdochter wordt gespaard.
De hiërarchische schaal, de techniek die kunstenaars gebruiken om macht te benadrukken op basis van relatieve omvang, heeft hier gedicteerd dat God de Vader als de dominante figuur aanwezig is.
Vergeleken met God is Sint-Joris een enigszins secundaire figuur. Sint Joris is overigens in zijn vergulde wapenrusting in de loop der eeuwen we het grootste deel van zijn glans kwijtgeraakt.
Terwijl de gemene draak donker is, zijn het paard van Sint-Joris en de prinses bovendien in lichte tinten weergegeven. Dit is waarschijnlijk een manier om de tweedeling tussen goed en kwaad te benadrukken.
Terwijl George en de draak aan de linkerkant van het frame in een impasse verwikkeld zijn, zien we aan de rechterkant de koningsdochter geflankeerd door het paard van George.
God houdt toezicht op de strijd, weergegeven in de vorm van een bebaarde man wiens torenhoge aanwezigheid de gebeurtenissen leidt.
Uccello toont in dit werk zijn interesse in lineair perspectief door God op het verdwijnpunt van het beeld te positioneren. Als je de zichtlijnen van zijn handen volgt, kan de kijker zien welke elementen van het schilderij, zoals de torens van de stad, verder weg zijn.
Dit terwijl Sint-Joris en de draak, die in vergelijking groter zijn, de voorgrond lijken te bezetten. Nauwkeurig onderzoek van het werk onthult ook Uccello’s oog voor het vastleggen van details
Zie het bladgoud in Gods halo, de drakentanden en de vastberaden blik van Sint-Joris. Uccello werkt in een traditie die prioriteit geeft aan de christelijke hagiografie
Beato Jacopone da Todi (1436) – Paolo Uccello
Zalige Jacopone da Todi
Museo Civico, Prato
Beato Jacopone da Todi (1436) – Paolo Uccello
We ziende Franciscaan Jacopone da Todi en het werk bevond zich oorspronkelijk rechts van het altaar in de Cappella dell’Assunta in de kathedraal van Prato.
In 1967 is het verplaatst naar het Museo dell’Opera del Duomo en eind jaren negentig werd het verplaatst naar het Museo Civico, waar het wordt tentoongesteld in de galerij ‘I Tesori della città’.
Monumento equestre a Giovanni Acuto (1436) – Paolo Uccello
Grafmonument voor Giovanni Acuto
Monumento equestre a Giovanni Acuto (1436) – Paolo Uccello
Het fresco van Uccello doet denken aan een ruiterstandbeeld. Het fresco lijkt op echte ruiterstandbeelden die als grafmonumenten fungeren. Het eert Sir John Hawkwood, een in Engeland geboren huursoldaat die een militaire held is voor de Florentijnen.
Dit na zijn inspanningen in de veertiende-eeuwse slag bij Cascina. Het fresco staat in de Florentijnse kathedraal (de Duomo) en is voltooid in hetzelfde jaar als de voltooiing van de kathedraal (in 1436).
De kunstenaar gebruikt een verscheidenheid aan technieken om zijn trompe l’oeil effect te bereiken. Om het stevige, structurele uiterlijk van de basis van het monument te ontwikkelen, is Uccello waarschijnlijk geïnspireerd door zijn tijdgenoot Masaccio.
Masaccio gerbuikt lineair perspectief om de illusie van driedimensionaliteit weer te geven bij het maken van zijn meesterwerk, De Heilige Drie-eenheid (1427-28).
Hier gebruikt Uccello complexe verkorte penseeltechnieken als een manier om het paard van Hawkwood te ‘humaniseren’. Uccello maakt ook de benen van het paard korter dan ze in de natuur zouden zijn om het dier de indruk van beweging te geven.
Ondertussen wordt de groene tint, bedoeld om een koperen statuut op te roepen, bereikt met behulp van de terra verde – techniek (groene aarde). onderschildering van huidtinten in groen om de meer naturalistische rode en roze huidtinten naar voren te brengen).
Voordat het werk aan het publiek werd onthuld, verzochten de opdrachtgevers van de Duomo Uccello om zijn weergave van Hawkwood te herzien.
Te vinden in Cattedrale di Santa Maria del Fiore (kathedraal van Florence), Florence
Battaglia di San Romano (1436-1640) – Paolo Uccello
De slag bij San Romano
Galleria degli Uffizi, Florence
Battaglia di San Romano (1436-1640) – Paolo Uccello
In het begin van zijn carrière werkte Uccello als mozaïkist in Venetië met glas-in-loodramen, waardoor hij waardering kreeg voor de dynamiek van kleur. Dit is duidelijk zichtbaar in The Battle of San Romano.
In dit schilderij creëert Uccello sterke contrasten tussen briljante rode tinten, helder wit en inktzwarte tinten. Algemeen beschouwd als Uccello’s magnum opus , is De slag om San Romano oorspronkelijk gepresenteerd als een drieluik.
Elk van de drie panelen viert keerpunten uit een belangrijke strijd in het conflict van Florence met de Siena over de toegang tot Pisa (wat een strategische haven was).
Deze scène toont de Florentijnse triomf waarbij de Sienese leider, Bernardino della Carda, wordt verslagen en met zijn paard tegen de grond wordt geslagen.
De iconografie van de scène is druk en complex: soldaten, paarden, wapens en de natuur nemen bijna elke centimeter van het canvas in beslag. Het samenhangende kenmerk van het schilderij is echter Uccello’s baanbrekende gebruik van lineair perspectief.
Elk element is zo berekend dat het bijna met wiskundige nauwkeurigheid kan worden getraceerd om samen te komen op het verdwijnpunt. Dit zien we bijvoorbeeld door de figuur die met pijl en boog op een konijn jaagt bovenaan de compositie.
Van daaruit leiden de zwarte lijnen in de aarde het oog van de kijker naar de terugwijkende parallelle lijnen in de scène. De onderste helft van het canvas lijkt op een raster van speren, soldaten en paarden. Hierdoor ontstaat een bijna logische rondleiding in het schilderij ontstaat.
Uccello gebruikt de techniek van verkorting om het oog het gevoel van ruimte en schaal te laten geloven. De achterpoten van het blauwzwarte paard van de gevallen Sienese leider Carda zijn bijvoorbeeld anatomisch niet nauwkeurig ten opzichte van de rest van het lichaam van het paard.
In plaats daarvan zijn de achterpoten verkleind om de illusie te ondersteunen dat de voeten van het paard dichter bij de kijker zijn dan het hoofd van het paard.
Uccello’s figuren zien er voor ons bijna uit als poppen of poppen in een heropvoering van een middeleeuws toernooi. Zijn figuren zijn voorzien zijn van fijne decoratieve details in de wapenrusting van de soldaten en op de paarden.
De figuren sluiten ook volledig aan bij de ‘sprookjesachtige’ iconografie die verband houdt met de laatgotische stijl.
Deze kenmerken, gekoppeld aan de naturalistische details van zijn terugwijkende driedimensionale achtergrond, bevestigen, meer dan enig ander werk in zijn oeuvre, Uccello’s status als de belangrijkste kunstenaar in de overgang van laatgotische naar vroege renaissancekunst.
Madonna col Bambino (ca.1455) – Paolo Uccello
Madonna en kind
National Gallery of Ireland, Dublin
Madonna col Bambino (ca.1455) – Paolo Uccello
Maria, met een rijkelijk gevlochten kapsel, is in het zwart gekleed en kijkt uit de nis links, zonder de blik van de kijker te zoeken. Uit de elegante mantel, geopend door spleten, komen de armen tevoorschijn die bedekt zijn met mouwen die gesloten zijn door dichte knopen, met een doorschijnende weergave van de stof die doet denken aan zijde.
De volumetrie van het hoofd is opmerkelijk, door een geaccentueerd clair-obscur dat niet aarzelt om, met een realistische studie van het licht, het gezicht gedeeltelijk in de schaduw te laten, volgens een diepgaande studie van Masaccio ’s werken. Haar kalmte contrasteert met de levendige vreugde van het kind, dat zij in haar hand houdt.
Crocifissione (ca.1455) – Paolo Uccello
De kruisiging
Metropolitan Museum of Art
Crocifissione (ca.1455) – Paolo Uccello
In dit werk verbeeldt Uccello de kruisiging van Jezus, een eminent tafereel in de kunstgeschiedenis van die tijd. Het werk is gemaakt in een drieluik met drie panelen. Het bevat veel belangrijke figuren die aanwezig waren bij de kruisiging, zoals vermeld in het Nieuwe Testament.
Op het middenpaneel staat Christus op het kruisbeeld, terwijl de Maagd Maria rechts van haar zoon staat (onze linkerkant).
Dit werk is gemaakt voor haar persoonlijke devotionele doeleinden. De vrouw in het witte habijt op het linkerpaneel is waarschijnlijk de heilige Birgitta van Zweden. Zij is de stichter van de Birgittijnse-orde van nonnen en monniken.
De heilige Birgitta is ook belangrijk voor de kruisigingsscène, omdat ze bekend staat om haar visioenen van Christus aan het kruis als kind. De geboorte van Christus is inderdaad afgebeeld op het rechterpaneel, waarin de Maagd het kindje Christus vasthoudt.
Het bovenste register van panelen, zowel rechts als links, toont de Annunciatie: de engel Gabriël (links, gevleugeld, met rode gewaden) vertelt de Maagd (rechts gezeten in een donkere lijkwade) dat zij geboorte zou geven aan de Zoon van God.
Afbeeldingen van de Maagd Maria en Christus die meerdere keren in één werk voorkomen, zijn niet ongebruikelijk in kunstwerken uit de vroege renaissance, waar asynchrone scènes als praktijk werden geaccepteerd.
Uccello woont en werkt het grootste deel van zijn leven in Florence. Hij brengt enkele kenmerken over die in andere werken te zien zijn. Dit werk geeft met name prioriteit aan symmetrie. Aan elke kant van Christus staat aan weerszijden een figuur.
Twee engelen direct onder zijn armen verzamelen bloed in kelken, daaronder staan de Maagd Maria en een mannelijke figuur. Aan weerszijden van het kruis knielen twee vrouwen. een zuster, de patrones, en waarschijnlijk Maria Magdalena.
Maria Magdalena was ook aanwezig was bij de kruisiging in het Nieuwe Testament. Hoewel deze figurenparen elkaar spiegelen, lijken de figuren niet met elkaar in wisselwerking te staan. In plaats daarvan kijkt iedereen naar Christus en handelt in relatie tot zijn aanwezigheid.
Dit isolement van hun omgeving demonstreert Uccello’s keuze om prioriteit te geven aan de spirituele communicatie en verbinding van elke figuur met Christus.
Caccia notturna (ca. 1465-1470) – Paolo Uccello
De jacht in het bos
Ashmolean Museum, Oxford, Engeland
Caccia notturna (ca. 1465-1470) – Paolo Uccello
Wat we zien is mogelijk een jachtuitje van Lorenzo de’ Medici. Het een masterclass in lineair perspectief en het laatste van de kunstenaar.
Uccello’s schildering is dichtbevolkt, met op de voorgrond een groot jachtgezelschap van aristocraten, bedienden, paarden, honden en wilde dieren. Dit terwijl een weelderige boomgaard de skyline verbergt.
Het tafereel is gericht op een centraal verdwijnpunt in het midden van het bos, waarschijnlijk een bijzondere boom waarvan de takken naar de hemel reiken. Het verdwijnpunt fungeert als een organiserende kracht voor het hele werk.
Dit punt biedt een logische focus waar alle activiteit in het schilderij naartoe wordt getrokken. Van aristocraten te paard tot jachthonden, iedereen neigt naar een bepaald punt. Jachtsperen en zich herhalende boommotieven dragen bij aan het creëren van een ‘rasterachtige’ façade.
Thematisch vertegenwoordigen de markeringen op de uitrusting van het paard Diana, de Romeinse godin van de jacht en de maan. Dit wordt benadrukt door de speelsheid van de ravottende honden, de weelderige aarde en het humanistische geloof in de idealen van de oudheid.
Het Ashmolean Museum stelt dat het schilderij bedoeld was om op schouderhoogte te bekijken. Het werk was misschien een achterbord van een versierde kist of in de lambrisering van een kamer.
