Top 100 – Belangrijkste Nederlandse schrijvers aller tijden

Belangrijkste Nederlandse schrijvers aller tijden

Er worden hier appels met peren vergeleken, maar het moest er eens van komen. Een antwoord op de vraag wie zijn nu de allerbeste cq belangrijkste cq populairste schrijvers die Nederland ooit heeft voortgebracht?

Zie hier het zeer discutabele antwoord. Zie het als een eerste aanzet tot. Gemotiveerd commentaar graag hieronder plaatsen. Lees meer.

Lees hier → meer over literatuur op deze website

Top 100 – Belangrijkste Nederlandse schrijvers aller tijden

De lijst is opgesteld met behulp van andere beoordelingen te vinden op internet. Denk aan ‘beste schrijver’, ‘populairste schrijver’ en bijvoorbeeld ‘best verkopende schrijver’. Verder spelen persoonlijke voorkeuren een rol.

Het winnen van literatuurprijzen helpt ook mee aan een hoger plaats op ranglijst. Wat ook weer helpt is de opname in Canon van de Nederlandse letterkunde.

De schrijvers die nu nog goed te lezen zijn en uit 20ste eeuw hebben een (onterecht?) streepje voor. Van belang is mede of de betreffende schrijver andere schrijvers heeft beïnvloed.

Diverse kritieken hebben al geleid tot een bijstelling van deze top 100. Dit zal zeker ook in de toekomst blijven gebeuren.

(Alle schrijvers hieronder mogen een korte biografie of hagiografie verwachten. In goed Nederlands: het is work in progress.)

101. Geert Mak

Geert Ludzer Mak
(Vlaardingen, 4 december 1946)

Mak groeide op in Leeuwarden, als nakomertje in het gezin van de gereformeerde predikant Catrinus Mak en Geertje van der Molen. Hij studeerde rechten en sociologie aan de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam.

Tussen 2000 en 2003 was Mak bijzonder hoogleraar grootstedelijke vraagstukken aan de Universiteit van Amsterdam, de zogenaamde Wibautleerstoel. Zijn oratie over het ideale stadsbeeld van de Amsterdammers door de eeuwen heen, De Goede Stad, verscheen in 2001.

In 1992 verscheen De Engel van Amsterdam, Maks eerste proeve van literaire non-fictie. Het betreft een anatomische les over de Nederlandse hoofdstad, en tegelijk een serie portretten van buurten, straten, huizen en Amsterdammers zelf.

Soortgelijke technieken, een combinatie van de grote geschiedenis en het kleine, menselijke verhaal, gebruikte hij in Een kleine geschiedenis van Amsterdam (1995) en Hoe God verdween uit Jorwerd (1996). Voor deze klassieke beschrijving van de snelle teloorgang van de Europese boerencultuur kreeg hij kreeg daarvoor de Henriette Roland Holstprijs.

De eeuw van mijn vader

In zijn populairste boek, De eeuw van mijn vader (1999), schetste Mak de geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw aan de hand van zijn eigen familiegeschiedenis. In die periode publiceerde hij ook Het Stadspaleis (1997), Het ontsnapte land (Boekenweekessay 1998) en De zomer van 1823 (2000, met Marita Mathijsen).

Reizen zonder John (2012) kan gezien worden als de Amerikaanse tegenhanger van In Europa. Geert Mak volgde daarin, exact een halve eeuw later, het spoor van de schrijver John Steinbeck bij diens ontdekkingstocht door het Amerika van de jaren zestig in Travels with Charley.

Amsterdam kwam weer centraal te staan in De levens van Jan Six (2016), de gang van de patriciërsfamilie Six door meer dan vier eeuwen Amsterdamse geschiedenis – beginnend met een van Rembrandt’s beste vrienden, de zeventiende eeuwse Jan Six.

Europa

Ook Europa bleef een belangrijk thema. In 2012, tijdens de Eurocrisis, met het pamflet De hond van Tisma, Wat als Europa klapt en in 2014, toen de twee politieke tegenpolen Geert Mak en Thierry Baudet voor één keer uit de loopgraven klommen en samen een aantal scherp contrasterende visies bundelden op het thema ‘thuis’ en ‘identiteit’: Thuis in de tijd.

In 2019 kreeg ook In Europa zelf een vervolg. Met Grote Verwachtingen (1999/2020) nam hij de draad weer op in 1999 en beschreef hij de meest recente Europese geschiedenis, vanaf de euforie in het begin van de eeuw tot de crises van de jaren tien en de coronapandemie van 2020.

Website: www.geertmak.nl

100. Wilfried de Jong

(Rotterdam, 30 september 1957)

De Jong is een theatermaker, televisieprogrammamaker, tv-presentator, acteur en schrijver. Hij werd bekend door zijn samenwerking met Martin van Waardenberg in het theaterduo Waardenberg en de Jong. Hij debuteerde met de verhalenbundel ‘Aal’, die werd genomineerd voor de Debutantenprijs. Daarna volgden de bestsellers ‘De linkerbil van Bettini’.

In maart 2007 verscheen ter gelegenheid van de literaire boekenmaand van de Bijenkorf ‘De opheffing van Bob’, een speciale uitgave, met vier oude verhalen van De Jong. Verder levert Wilfried de Jong regelmatig een bijdrage aan het voetbaltijdschrift Hard gras.

In 2009 verscheen ‘De man en zijn fiets’, een bundel wielerverhalen. Als aanvulling op deze verhalenbundel verscheen er ook een cd Man & Fiets met Ocobar. De Jong schrijft een wekelijkse sportcolumn in NRC Handelsblad.

Website: www.wilfrieddejong.nl

99. Robert Vuijsje

Robert Hendrik Vuijsje
(Amsterdam, 12 oktober 1970)

Vuijsje is een journalist en schrijver, bekend geworden met zijn debuutroman Alleen maar nette mensen uit 2008. Het boek, dat scherpe observaties bevat over identiteit, afkomst en seksualiteit, werd bekroond met de Gouden Uil Publieksprijs en verfilmd in 2012. Vuijsje is de zoon van journalist Bert Vuijsje en groeide op in Amsterdam-Zuid.

Hij studeert aan de Universiteit van Amsterdam en werkte als journalist onder meer voor Nieuwe Revu, HP/De Tijd en de Volkskrant. In zijn latere werk, zoals Beste vriend en Salomons oordeel, verkent hij thema’s als vriendschap, vaderschap en het moderne Nederland. Zijn stijl kenmerkt zich door ironie, directheid en een kritische blik op maatschappelijke verhoudingen.

Populair onder scholieren: Alleen maar nette mensen

98. Moses Isegawa

(Kampala, 10 augustus 1963)

Moses Isegawa, het pseudoniem van Sey Wava, komt oorspronkelijk uit Oeganda, waar hij als leraar geschiedenis op een middelbare school werkte. In 1990 kwam hij op uitnodiging van een redacteur naar Nederland en vestigde zich in Beverwijk. Isegawa leerde Nederlands en haalde een diploma boekhouden.

Zijn debuutroman Abessijnse kronieken werd een groot succes en werd in negen landen uitgebracht. Na zijn naturalisatie tot Nederlander, keerde hij in 2006 terug naar Oeganda. Isegawa behoort samen met Hafid Bouazza, Mohammed Benzakour en Abdelkader Benali tot de belangrijkste vertegenwoordigers van de zogeheten ‘migrantenliteratuur’.

97. Margriet de Moor

(Noordwijk, 21 november 1941)

Haar debuut, de verhalenbundel Op de rug gezien, is zeer goed ontvangen, genomineerd voor de AKO Literatuurprijs. Het bekroond met de prijs voor het best verkochte literaire debuut Het gouden Ezelsoor. Vele van haar boeken zijn ook in het Duits vertaald.

96. Lévi Weemoedt

Isaäck (Ies) Jacobus van Wijk
(22 oktober 1948)

Weemoedt is schrijver van tragi-komische korte verhalen en dito gedichten die veelal in en rondom Vlaardingen spelen. Ook was hij als medewerker verbonden aan het Algemeen Dagblad en publiceerde hij in Renaissance. Levi Weemoedt debuteerde in 1977 met Geduldig Lijden, een jaar later gevolgd door Geen Bloemen en Zand Erover (1981).

Zijn werk is in 2007 verzameld in Vanaf de dag dat ik mensen zag. In totaal 261 gedichten was de oogst van dertig jaar schrijven. In 2014 voegde de bundel Met enige vertraging daar 83 gedichten aan toe. In 2018 verscheen Pessimisme kun je leren ter gelegenheid van zijn 70e verjaardag. Deze bloemlezing kwam bovenaan te staan in De Bestseller 60 en er zijn meer dan 100.000 exemplaren van verkocht.

95. Heleen van Royen

Helena Margaretha (Heleen) Kroon
(Amsterdam, 9 maart 1965)

Van Royen is een romanschrijfster en columniste. Ze is de ex-vrouw van televisiepresentator Ton van Royen en staat bekend als Heleen van Royen. In 2000 debuteerde ze als romanschrijver met De gelukkige huisvrouw, waarin de zelfmoord van haar vader een grote rol speelt. Haar roman is verschenen in elf verschillende landen, waaronder Engeland, Duitsland, Finland, Noorwegen en Zweden.

Tot nu toe zijn de boeken van Heleen van Royen al veelvuldig herdrukt. Zo zijn er in november 2011 de boeken Verzamelde romans I en Verzamelde romans II verschenen. Deze bundels bevatten de romans De gelukkige huisvrouw (tweeëndertigste druk), Godin van de jacht (achtentwintigste druk), De ontsnapping (dertiende druk) en De mannentester (zevende druk).

94. Adriaan van Dis

(Bergen (NH), 16 december 1946)

Van Dis is auteur, journalist en televisiepresentator. Hij debuteerde als schrijver in 1983 met de novelle Nathan Sid. Zijn recentste werk is In het buitengebied (2017). Zijn meest gelezen werk is Indische duinen (1994).

Website: www.adriaanvandis.nl

93. Boudewijn Büch

Boudewijn Maria Ignatius Büch
(Den Haag, 14 december 1948 – Amsterdam, 23 november 2002)

Büch was dichter, schrijver, verzamelaar en televisiepresentator.

De kleine blonde dood (1985) was zonder twijfel Büchs succesvolste werk. Sinds 1985 zijn er van het boek meer dan dertig drukken verschenen. De roman werd in 1993 verfilmd door Jean van de Velde. Als televisiepresentator maakte Büch diverse programma’s over literatuur, en reisprogramma’s onder de titel De wereld van Boudewijn Büch.

92. Leon de Winter

(‘s-Hertogenbosch, 24 februari 1954)

De Winter is een schrijver, columnist en filmproducent. De recensies van De Winters boeken zijn regelmatig zeer kritisch zijn. Ze verkopen dan over het algemeen wel weer goed. Volgens sommige critici zou De Winter niet literair genoeg schrijven.

Hij zou te veel uit zijn op effect. Zo zijn zijn boeken Zoeken naar Eileen W, “Hoffman’s honger”, Supertex, La place de la Bastille en De hemel van Hollywood verfilmd.

91. Cola Debrot

Nicolaas Debrot
(Kralendijk, 4 mei 1902 – Amsterdam, 3 december 1981)

Debrot was een Antilliaans schrijver, dichter, arts, diplomaat, jurist, minister, filosoof en balletcriticus. Hij wordt als de grondlegger van de Antilliaans-Nederlandse literatuur beschouwd. Debrot debuteerde in 1935 met de novelle Mijn zuster de negerin. De cultuurprijs van Curaçao is naar hem vernoemd.

Meer en betere informatie over Cola Debrot: www.literatuurmuseum.nl/overzichten/activiteiten-tentoonstellingen/pantheon/cola-debrot

90. Carry van Bruggen

Carolina Lea de Haan
(Smilde, 1 januari 1881 – Laren, 16 november 1932)

Van Bruggen bracht haar jeugd door in de Zaanstreek. Haar vader was een streng joods-orthodoxe godsdienstleraar. Carry werd onderwijzeres in Amsterdam en trouwde in 1904 met de journalist Kees van Bruggen. Van Bruggen was redacteur en criticus van Het Volk en Algemeen Handelsblad. Na een verblijf van een aantal jaren in Delhi en de geboorte van twee kinderen, scheidde het paar uiteindelijk.

Vanaf haar debuut in 1907 (In de schaduw) publiceerde Van Bruggen verhalen en romans. In de Eerste Wereldoorlog werkte ze aan haar filosofische boek Prometheus, dat in 1919 verscheen. Aanvankelijk werd er nauwelijks op het boek gereageerd, maar het inspireerde Menno ter Braak tot het schrijven van zijn boek Carnaval der burgers.

Ander non-fictiewerk is Uit het leven van een denkende vrouw (1920) en Hedendaags Fetisjisme (1925). In 1921 verscheen het sterk autobiografische Het huisje aan de sloot. In 1927 ziet haar wellicht belangrijkste roman Eva het licht, waarin de dood van haar broer Jacob Israël de Haan een rol speelt. Kort na de verschijning van deze roman belandde zij in een jarenlange depressie die eindigde in haar zelfmoord in 1932.

89. Johnny van Doorn

(Beekbergen, 12 november 1944 – Amsterdam, 26 januari 1991)

Van Doorn alias Johnny the Selfkicker, was een schrijver, dichter en voordrachtskunstenaar. Hij stond bekend om zijn ’oerdicht’: een gedicht terugbrengend naar de oorsprong, namelijk harde geluiden die geenszins meer op woorden lijken. Johnny van Doorn trad ook op onder de pseudoniemen Electric Jesus, Meester van de Chaos en Electric Goebbels.

Hij is nationaal bekend geworden na een door Simon Vinkenoog georganiseerde poëzieavond in Carré in 1966. Vaak choqueerde hij door zijn manier van voordragen. Hij was tijdens zijn voordrachten onder invloed van alcohol en drugs. Soms raakte hij in een volslagen extase. In zijn gedichten kwam het overmatig drugsgebruik regelmatig aan de orde.

Mede door zijn ’reputatie’ als drugsgebruiker en zijn nieuwe ideeën in de kunst werd hij zowel gehaat als geliefd. Ook de inhoud van zijn gedichten, vol lelijke woorden en vaak met expliciete verwijzingen naar seks of drugsgebruik, was gericht op schokeffect.

Naar hem is de Johnny van Doornprijs voor de gesproken letteren genoemd. Deze prijs werd tweejaarlijks toegekend door de organisatie van het literatuurfestival Wintertuin in Arnhem en Nijmegen. Op een manier is de prijs opgegaan in het ‘niets’.

Meer over Johnny van Doorn: www.debezigebij.nl/auteurs/johnny-van-doorn

88. Nicolaas Matsier

Tjit Reinsma
(Krommenie, 25 mei 1945)

In het boek Gesloten huis gebruikt hij zijn echte naam als naam van de hoofdpersoon. Matsier zet zich ook in voor de auteursrechten van freelancers. Hij studeerde enkele jaren klassieke talen en wijsbegeerte. Hij was van 1976 tot mei 1980 en van eind 1983 tot en met begin 1986 redacteur van het literair tijdschrift De Revisor.

Naast zijn eigen werk maakte Matsier ook vertalingen van het werk van de Poolse-Engelse schrijver Stefan Themerson. In 1994 verscheen zijn vertaling van Lewis Carrolls De avonturen van Alice in Wonderland & Achter de spiegel. Matsier is een van de oprichters van de Freelancers Associatie.

Prijzen Nicolaas Matsier

1987 – Zilveren Griffel voor Ida stak een zebra over
1995 – Ferdinand Bordewijk Prijs voor Gesloten huis
1995 – Mekka-prijs voor Gesloten huis
2005 – E. du Perronprijs voor Het achtenveertigste uur

Zie hier de literaire canon van Vlaanderen: 50 essentiële werken.

87. Anna Blaman

Johanna Petronella Vrugt
(Rotterdam, 31 januari 1905 – aldaar, 13 juli 1960)

Anna Blaman in 1955

Blaman was een schrijfster van romans, verhalen en gedichten. Haar pseudoniem is een afkorting van ‘Ben Liever Als MAN’. Alvorens zich aan haar schrijversloopbaan te wijden, studeerde en doceerde Blaman Frans. Zij vestigde haar naam in 1941 met de roman Vrouw en vriend. Enige jaren later, in november 1948, verscheen Eenzaam avontuur, een compositorisch gelaagde roman die door Simon Vestdijk omschreven werd als een meesterwerk, maar in de reformatorische en katholieke pers grote deining veroorzaakte vanwege de (homo-)erotische passages.

Kenmerkend voor de literatuur van Blaman, die invloed van het Franse existentialisme verraadt, is, naast haar eigenzinnige taalgebruik, een psychologische analyse van (erotische) relaties, die volgens haar per definitie ontoereikend zijn. De kern van haar werk ligt in het peilen van de menselijke eenzaamheid.

86. Guus Kuijer

(Amsterdam, 1 augustus 1942)

In 2020 krijgt Kuijer voor zijn complete oeuvre de prestigieuze Constantijn Huygens-prijs. Guus Kuijers boeken slaan evenals die van Annie M.G. Schmidt een nieuwe richting in. Ze zijn minder ‘braaf’ dan de kinderliteratuur die tot dan toe verscheen. Kuijer schuwde een aantal zaken niet, die tot dan toe in de kinderliteratuur als taboe werden beschouwd.

Denk bijvoorbeeld aan brutaliteit tegenover volwassenen, verkapte verwijzingen naar tienerzwangerschap en seksualiteit. Ook lezen kinderen orwelliaanse uitdrukkingen en verwijzingen naar foltering, en rokende kinderen. De Madelief-serie werd begin jaren negentig bewerkt tot een televisieserie. Later is er ook een speelfilm, Madelief, krassen in het tafelblad, van gemaakt door Ineke Houtman.

85. Paul van Loon

Paulus Stephanus Elisabeth Lambertus Maria van Loon
(Geleen, 17 april 1955)

Van Loon is kinderboekenschrijver en zanger. Muziek brengt hij meestal uit in combinatie met een boek. Het genre dat hij beoefent noemt hij zelf grumor: griezelen met humor. Zijn bekendste boeken zijn de reeks over Dolfje Weerwolfje en de reeks De griezelbus. Van beide zijn ook een musical en een film gemaakt. Ook de reeks over Raveleijn behoort na het verschijnen van de televisieserie en de parkshow in de Efteling tot zijn bekendere creaties.

Paul van Loon heeft meer dan honderd boeken geschreven. Zijn boeken zijn behalve in Nederland en België ook in andere landen uitgegeven waaronder Duitsland, Frankrijk, Italië, Denemarken, Estland, Letland, Zweden, Spanje, Japan en Engeland.

84. Belcampo

(Naarden, 21 juli 1902 – Groningen, 2 januari 1990)

Belcampo is het pseudoniem van de Nederlandse schrijver, arts en jurist Herman Pieter Schönfeld Wichers (1902–1990). Hij wordt bekend door zijn surrealistische, vaak macabere en humoristische korte verhalen, waarin het gewone leven een bizarre wending krijgt.

Zijn bekendste bundels zijn Het grote gebeuren (1946) en Tussen hemel en aarde (1935). Belcampo studeert medicijnen en rechten, en werkt lange tijd als studentarts aan de Universiteit van Groningen. Zijn werk is sterk beïnvloed door fantasie en filosofie, met een milde spot richting religie en burgerlijkheid.

83. Herman Gorter

(Wormerveer, 26 november 1864 – Sint-Joost-ten-Node, 15 september 1927)

Herman Gorter (Wormerveer, 1864 – Brussel, 1927) is een dichter en politicus, bekend als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Tachtigers. Hij debuteert in 1889 met het lyrische epos Mei, dat wordt beschouwd als een hoogtepunt in de Nederlandse poëzie. In zijn vroege werk draait het om schoonheid, natuur en persoonlijke gevoelens, in een rijke, beeldende stijl.

Later ontwikkelt hij zich tot marxist en schrijft hij maatschappelijk geëngageerde poëzie, zoals in Pan en De Arbeidersraad. Gorter is actief binnen de socialistische en communistische beweging en onderhoudt contact met revolutionaire denkers als Rosa Luxemburg. Zijn oeuvre weerspiegelt de overgang van esthetisch idealisme naar revolutionair engagement.

82. Dirk Ayelt Kooiman

(Amsterdam, 3 januari 1946 – aldaar, 2 oktober 2018)

Ayelt Kooiman was prozaschrijver en essayist. Zijn bekendste boek is de ‘non-fictieve roman’ Montyn uit 1982. Hierin vertelt hij het levensverhaal van de kunstenaar Jan Montyn optekende. Door de lineaire verhaalvorm wijkt het af van de uitgangspunten waarmee Kooiman als voorman van De Revisor bekend is geworden.

81. Esther Verhoef

(‘s-Hertogenbosch, 27 september 1968)

Verhoef is één van de succesvolste Nederlandse thrillerauteurs. Ze begint haar schrijverscarrière met non-fictieboeken over dieren, maar breekt door met psychologische thrillers als Onder druk, Rendez-vous en Close-up.

Haar boeken kenmerken zich door sterke vrouwen, beklemmende spanningsopbouw en scherpe observaties van relaties en macht. Verhoef schrijft ook onder pseudoniem Escober, samen met haar man Berry Verhoef. Ze wint meerdere prijzen, waaronder de NS Publieksprijs en de Gouden Strop. Haar werk is veelvuldig vertaald en geliefd bij een breed lezerspubliek.

Zie hier de Top 10 kortste boeken om te lezen voor je Nederlandse lijst.

80. Doeschka Meijsing
(Eindhoven, 21 oktober 1947 – Amsterdam, 30 januari 2012)

Meijsing is een schrijfster, bekend om haar psychologische romans en essays. Ze debuteert in 1974 met De hanen en andere verhalen en wordt vooral geroemd om haar literaire stijl en intellectuele diepgang. In haar werk staan thema’s als liefde, eenzaamheid, kunst en identiteit centraal.

Haar roman Over de liefde (2008), gebaseerd op een mislukte relatie, wint de AKO Literatuurprijs en de F. Bordewijk-prijs. Meijsing is ook actief als literair recensent en docent aan de Gerrit Rietveld Academie.

79. Suzanne Vermeer

(Goor, 3 juni 1962 – Maastricht, 9 juni 2011)

Suzanne Vermeer is het pseudoniem van Paul Goeken , die populair wordt met toegankelijke, spannende vakantiethrillers. Met boeken als All-inclusive, Zomertijd en De suite weet hij een breed lezerspubliek aan te spreken. Na zijn plotselinge overlijden in 2011 besluit uitgeverij A.W. Bruna de naam Suzanne Vermeer voort te zetten met een anonieme auteur.

De boeken blijven steevast in de Bestseller 60 verschijnen. Vermeer schrijft over herkenbare vrouwelijke hoofdpersonen in vakantiesferen, met een combinatie van lichte spanning en alledaagse beslommeringen.

78. Jules Deelder

Justus Anton Deelder
(Rotterdam, 24 november 1944 – aldaar, 19 december 2019)

J.A. Deelder was een dichter, voordrachtskunstenaar en schrijver. Het accent en de dictie van Deelder waren uitgesproken Rotterdams. Zijn spraak kan volgens taalkundigen gelden als typerend voor het Rotterdamse dialect en dat geldt ook voor een deel van zijn woordkeus.

Deelder gebruikte daarnaast veelal korte zinnen, doorspekt met Engelse termen en woorden uit de wereld van de popmuziek. Drie bekende werken van hem zijn The Dutch Windmill (biografie van Bep van Klaveren, 1980), Schöne Welt (verhalen, 1982) en Modern passé (verhalen, 1984)

Website: www.deelder.com

Zie hier de top 100 best verkochte boeken 2021 volgens het CPNB.

77. Connie Palmen

Aldegonda Petronella Huberta Maria Palmen
(Sint Odiliënberg, 25 november 1955)

Palmen is een auteur, neerlandica en filosofe. Ze debuteerde in 1991 met de literaire roman De Wetten. Het boek werd een bestseller en haar naam was daarmee gevestigd. Hoewel De Wetten als Palmens literaire debuut wordt beschouwd, liggen de thema’s van haar oeuvre al in haar scripties besloten. Palmen was al vroeg een bewonderaar van het werk van de filosoof Jean-Paul Sartre (1905 – 1980), maar maakte tijdens haar studie in Amsterdam kennis met de ideeën van de filosofen Michel Foucault (1926-1984) en Jacques Derrida (1930-2004).

Derrida, die reflecteerde op de betekenis van het geschreven woord, concludeerde dat taal met waarheid op gespannen voet staat. Woorden doen volgens hem de werkelijkheid waar ze naar verwijzen onherroepelijk geweld aan, omdat ze niet in staat zijn die volledig te beschrijven. Daarnaast stak ze van Foucault op dat de zoektocht naar je eigen identiteit tot mislukken gedoemd is, omdat je identiteit verkrijgt via je relaties met en door de verhalen van anderen.

76. Yvonne Keuls

(Batavia, 17 december 1931)

De populariteit van Keuls is zowel te danken aan haar toegankelijke schrijfstijl als aan de keuze van de thema’s van haar boeken, zoals drugsverslaving, oorlog, dakloosheid en pedofilie. Keuls’ werk werd onder meer vertaald in het Deens, Duits, Engels, Frans, Fries, Hongaars, Italiaans en Zweeds.

Website: www.amboanthos.nl/auteur/yvonne-keuls

Top 75 – Belangrijkste schrijvers aller tijden

75. Annejet van der Zijl

Annajetske van der Zijl
(Oterleek, 6 april 1962)

Annejet van der Zijl is een schrijfster en historica, vooral bekend om haar literaire non-fictie. Ze begint haar carrière als journalist en breekt in 1998 door met Jagtlust, over het beroemde kunstenaarsverblijf. Haar bekendste werk is Sonny Boy (2004), een aangrijpend waargebeurd liefdesverhaal dat ook succesvol verfilmd is.

Andere bekende titels zijn Bernhard, Anna en De Amerikaanse prinses, waarin ze historische figuren tot leven brengt in een meeslepende stijl. Van der Zijl wordt geprezen om haar grondige onderzoek, heldere verteltrant en literaire kwaliteit. Ze behoort tot de meest gelezen en gewaardeerde auteurs van Nederland.

Populair van Annejet van der Zijl onder scholieren: Sonny Boy

74. Jan Terlouw

(Kampen, 15 november 1931 – Twello, 16 mei 2025)

Jan Terlouw is een natuurkundige, politicus, schrijver en voormalig leider van D66. Hij wordt vooral bekend als auteur van jeugdboeken zoals Oorlogswinter (1972), dat ook verfilmd is. Zijn werk verbindt maatschappelijke thema’s met persoonlijke verhalen, vaak met morele vragen over verantwoordelijkheid en vrijheid.

Terlouw was ook actief in de politiek als minister van Economische Zaken en vicepremier in het kabinet-Van Agt II. In latere jaren treedt hij op als commentator over klimaat en democratie. Zijn combinatie van intellect, betrokkenheid en vertelkunst maakt hem tot een unieke publieke figuur in Nederland.

73. Saskia Noort

(Bergen (Noord-Holland), 13 april 1967)

Noort debuteerde in 2003 als auteur met de literaire thriller Terug naar de kust, waarvan er meer dan 200.000 exemplaren zijn verkocht. Haar tweede thriller heet De eetclub. De recensies daarover waren lovend. Van het boek zijn er ruim 500.000 exemplaren verkocht.

72. Kluun

(Tilburg, 17 april 1964)

Kluun is het pseudoniem van Raymond van de Klundert, een schrijver die bekend wordt met zijn debuutroman Komt een vrouw bij de dokter (2003). Het boek, gebaseerd op de ziekte en dood van zijn vrouw, veroorzaakt veel ophef maar wordt een enorme bestseller.

Zijn stijl is rauw, direct en vaak confronterend, met thema’s als rouw, seks, vaderschap en de moderne man. Kluun schrijft ook vervolgboeken zoals De weduwnaar en Familieopstelling, waarin hij zijn eigen leven blijft verweven met fictie. Zijn werk roept sterke reacties op, zowel positief als kritisch. Hij geldt als een van de meest spraakmakende auteurs van de 21e eeuw in Nederland.

71. Ronald Giphart

(Dordrecht, 17 december 1965)

Ronald Giphart is een schrijver die bekend wordt met zijn debuutroman Ik ook van jou (1992). Zijn werk draait vaak om liefde, seks, vriendschap en literatuur, in een toegankelijke en ironische stijl. Giphart wordt gezien als vertegenwoordiger van een nieuwe generatie schrijvers in de jaren negentig. Zijn andere bekende boeken zijn Phileine zegt sorry, Troost en Ik omhels je met duizend armen. Hij is ook actief als columnist, televisiepresentator en culinair liefhebber. Giphart weet literaire inhoud te combineren met brede publiekswaardering.

70. Heere Heeresma

Simon Heere Heeresma
(Amsterdam, 9 maart 1932 – Laren, 26 juni 2011)

Heeresma was schrijver en dichter. Zijn vader was de theoloog Heere Heeresma, godsdienstleraar en hoofdredacteur van het maandblad De Flambouw. Heere Heeresma debuteerde in 1954 met de dichtbundel Kinderkamer, maar maakte furore in de jaren zestig en zeventig binnen de provogeneratie.

Vooral zijn Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming uit 1973 werden goed ontvangen. Hij schreef in realistische huis-, tuin- en keukentaal. Tot zijn bekendste romans en bundels behoren Een dagje naar het strand, Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp en Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming.

69. H. Brandt Corstius

(Eindhoven, 29 augustus 1935 – Amsterdam, 28 februari 2014)

Hugo Brandt Corstius is een taalkundige, schrijver, columnist en intellectueel. Hij is beroemd om zijn veelzijdigheid en schrijft onder talloze pseudoniemen, waaronder Piet Grijs, Stoker en Battus. Zijn werk bestrijkt wiskunde, taal, politiek, wetenschap en humor, vaak met een scherpe, satirische ondertoon.

Hij is jarenlang columnist voor Vrij Nederland, de Volkskrant en NRC Handelsblad, en geldt als een van de meest invloedrijke opiniemakers van zijn tijd. Als Battus schrijft hij speelse taalboeken als Opperlandse taal- & letterkunde, waarin hij de Nederlandse taal tot het uiterste bewerkt.

68. Bob den Uyl

(Rotterdam, 27 maart 1930 – aldaar, 13 februari 1992)

Den Uyl was schrijver, vooral van korte verhalen, en jazztrompettist. Hij is de naamgever van de Bob den Uyl-prijs voor literaire of journalistieke reisboeken die inmiddels is gestopt. Zijn schrijfstijl is ironisch en observerend, met als belangrijkste thema de zinloosheid en absurditeit van het bestaan.

Bekende werken van den Uyl zijn onder andere zijn debuut Vogels kijken (1963) en Vreemde verschijnselen (1978).

67. Charlotte Mutsaers

(Utrecht, 2 november 1942)

Charlotte Mutsaers is een beeldend kunstenares en schrijfster, bekend om haar poëtische en tegendraadse romans en essays. Ze debuteert op late leeftijd als schrijfster met Het circus van de geest (1983), gevolgd door romans als De markiezin en Koetsier Herfst. Haar werk is fantasierijk, filosofisch en speelt vaak met taal en genre.

In 2000 wint ze de AKO Literatuurprijs voor De ontplofte Madonna. Mutsaers heeft een achtergrond als docente aan de Rietveld Academie en combineert beeldende kunst met literatuur. Ze blijft een originele stem in de Nederlandse letteren, die zich niet in hokjes laat vangen.

66. Johan Huizinga

(Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945)

Johan Huizinga

Huizinga was historicus en de grondlegger van de Nederlandstalige cultuurgeschiedenis en mentaliteitsgeschiedenis. Verder was hij cultuurfilosoof en antropoloog.

Zijn belangrijkste werken zijn Herfsttij der Middeleeuwen (1919), Erasmus (1924), In de schaduwen van morgen (1935) en Homo ludens (1938). Uit zijn werk blijkt zijn voorliefde voor sprookjes en zijn bewondering voor de middeleeuwse ridderlijke ethiek.

65. Hans Warren

(Borssele, 20 oktober 1921 – Goes, 19 december 2001)

Hans Warren is een dichter, schrijver en criticus, bekend om zijn poëzie en zijn dagboeken. Hij begint als dichter in de jaren veertig, maar wordt vooral beroemd met zijn Geheim dagboek, dat een openhartig beeld geeft van zijn homoseksualiteit, liefdesleven en literaire wereld.

Zijn stijl is persoonlijk, gevoelig en soms confronterend. Warren vertaalt ook werk van onder anderen Konstantinos Kavafis en schrijft natuurproza. Zijn dagboeken geven een uniek inkijkje in de naoorlogse Nederlandse literaire wereld.

64. Mensje van Keulen

(Den Haag, 10 juni 1946)
Mensje Francina van der Steen

Van Keulen is schrijfster die publiceert onder het pseudoniem Mensje van Keulen. Diverse boeken van Van Keulen staan bijna standaard op de boekenlijsten van veel middelbare scholen. Zo ook haar debuutroman veelgeprezen roman Bleekers Zomer uit 1972.

63. Gerrit Komrij

(Winterswijk, 30 maart 1944 – Amsterdam, 5 juli 2012)

Gerrit Komrij  is een veelzijdige dichter, schrijver, toneelschrijver en criticus. Hij debuteert in 1968 met de poëziebundel Maagdenburgse halve bollen en andere gedichten en wordt bekend om zijn scherpe polemieken en essays.

Komrij is ook samensteller van invloedrijke bloemlezingen, waaronder De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten. In 2000 wordt hij benoemd tot de eerste Dichter des Vaderlands. Zijn werk kenmerkt zich door stilistische beheersing, ironie en maatschappijkritiek.

62. Renate Rubinstein

(Berlijn, 1 november 1929 – Amsterdam, 23 november 1990)

Renate Rubinstein  is een schrijfster, columniste en intellectueel van Duits-Joodse afkomst. Ze wordt vooral bekend door haar columns onder het pseudoniem Tamar in Vrij Nederland. Rubinstein schrijft over politiek, feminisme, ziekte en persoonlijke thema’s met grote scherpzinnigheid en een persoonlijke toon. Haar bekendste boek is Nee heb je (1985), een ontroerende reflectie op haar leven met multiple sclerose. Ze was een uitgesproken denker en mengde zich vaak in het maatschappelijk debat.

61. Nelleke Noordervliet

Petronella Maria Noordervliet-Bol
(Rotterdam, 6 november 1945)

Noordervliet schrijft verhalen, essays, boeken over geschiedenis en een aantal succesvolle romans. Ze was gastschrijver aan de universiteiten van Groningen, Leiden, Delft en Berlijn en aan de Sorbonne te Parijs. Sinds een aantal jaar is ze columnist bij het VPRO radioprogramma OVT en bij dagblad Trouw.

Een belangrijk thema in haar werk is de ethische vraag: hoe moet een mens leven? Daarom komt ook het thema verantwoordelijkheid (en schuld) regelmatig terug. De personages zijn zowel vrouwen als mannen.

Website: www.nellekenoordervliet.nl

60. H.J.A.Hofland

59. P.C. Hooft

58. J.H. Donner

Johannes Hendrikus Donner
(Den Haag, 6 juli 1927 – Amsterdam, 27 november 1988)

Donner was een schaakgrootmeester en schrijver. J.H. Donner was zijn schrijversnaam. Hij was drievoudig Nederlands kampioen schaken. In 1987 ontving hij de Henriette Roland Holst-prijs.

HIER LIGT HEIN
ZIJN WAS ZIJN

J.H. Donner

Hij was schrijver van artikelen in onder andere De Tijd, Elsevier, Het Parool en De Volkskrant. In augustus 1983 kreeg hij een hersenbloeding die het hem zeer moeilijk maakte om te spreken en te typen. Dit dwong hem dwong tot een zeer eigen, uiterst beknopte stijl.

De stukjes zijn verzameld in vier bundeltjes, Na mijn dood geschreven, Geen patiënten, Slecht nieuws voor iedereen en Als schrijver moet je veel lijden. Voor het eerste werk ontving hij in 1987 de Henriette Roland Holst-prijs.

57. Willem Kloos

56. E. du Perron

55. Joost Zwagerman

54. Carry van Bruggen

Carolina Lea de Haan
(Smilde, 1 januari 1881 – Laren, 16 november 1932)

Carry van Bruggen is opgenomen in de Canon van de Nederlandse letterkunde, die in 2002 door de leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde is omschreven. Als auteur staat zij op plaats 46.

In de lijst van Literaire werken staan haar studie Prometheus- een bijdrage tot het begrip der ontwikkeling van het individualisme in de literatuur (op 83) en haar roman Eva (op 107).

Tussen 1907 en 1927 schreef Van Bruggen een groot aantal romans. Haar vroege werk (1907-1910) bestaat uit vijf boeken die handelen over het leven in de tropen en over het orthodox-Joodse milieu van haar jeugd.

‘De verlatene’ (1910) is een aanval op het antisemitisme en tegelijkertijd een afwijzing van de strenge Joodse orthodoxie. Tot haar bekendste en beste werken behoren ‘Heleen’ (1913), ‘Het huisje aan de sloot’ (1921) en ‘Eva’ (1927). Bron: www.joodsebibliotheek.nl

Van Bruggen leed aan klinische depressie en vanaf 1928 werd ze regelmatig in verpleeghuizen opgenomen. In 1932 overleed ze in haar woonplaats Laren aan een longontsteking, opgelopen nadat ze door een overdosis slaapmiddelen in coma was geraakt.

53. Jacob Presser

52. Rudy Kousbroek

51. Hubert Lampo

Top 50 – Belangrijkste schrijvers aller tijden

50. Herman Gorter
(Wormerveer, 26 november 1864 Sint-Joost-ten-Node — 15 september 1927)

Gorter in 1892 (foto Willem Witsen)

Gorter wa dichter en ook was hij medeoprichter van de Sociaal-Democratische Partij, de latere CPN. Hij is vooral bekend geworden door zijn gedicht van epische lengte Mei (1889). De openingsregel van dit gedicht, Een nieuwe lente en een nieuw geluid is een staande uitdrukking geworden.

Een nieuwe lente en een nieuw geluid
Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit
Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht,
In een oud stadje, langs de watergracht

Gorter studeerde klassieke talen aan de Gemeente Universiteit van Amsterdam. Hij onderging de invloed van de schrijver Multatuli, die zich in zijn boek Max Havelaar afzette tegen het koloniaal bestuur van Nederland.

Hij promoveerde in 1889 met zijn thesis over het gebruik van metaforen in het werk van Aeschylus (een eerdere thesis over poëtische inspiratie was afgewezen).

Gorter liet zich duidelijk inspireren door de Engelse romantische dichter John Keats. Hij gebruikte dezelfde metriek als het gedicht Endymion van Keats. Hij wijdde tevens een hoofdstuk aan Keats in De groote dichters, een literaire studie gebaseerd op historisch-materialistische beginselen.

De poëzie van Gorter had een invloed op zijn tijdgenoot Jan Hendrik Leopold en op de dichters uit de jaren 1950 zoals Lucebert, die, in navolging van Gorter, hun eigen didactische revolutie van de literatuur wilden beginnen

Herman Gorter wordt gerekend tot de grootste dichters in de Nederlandse taal. Hij begon met het bezingen van de liefde en eindigde met het woord “liefde” in het laatste gedicht dat hij schreef vlak voor zijn dood.

49. Mano Bouzamou

(Amsterdam, 1991)

Bouzamour is een schrijver en columnist. Hij debuteert in 2013 met zijn roman De belofte van Pisa. In 2018 verscheen zijn tweede roman Bestseller Boy. Als columnist schrijft hij voor Het Parool, Elle en Cosmopolitan.

Mano Bouzamour groeide op in een gastarbeidersgezin in de Amsterdamse wijk De Pijp. Zijn beide ouders komen uit Marokko. Hij deed havo op het Hervormd Lyceum Zuid.

48. Slauerhoff

Jan Jacob Slauerhoff
(Leeuwarden, 15 september 1898 – Hilversum, 5 oktober 1936)

Slauerhoff was één van de belangrijkste dichters en romanschrijvers van het interbellum. Hij was de man het romantische verlangen en de drang naar verre buitenlanden.

In zijn werk hoonde Slauerhoff het bekrompen Nederland en vertolkte hij een radicaal kosmopolitisme. Maar hoewel Slauerhoff in de traditie stond van de negentiende-eeuwse romantiek was hij toch ook een zeer modern dichter.

Slauerhoff maakte als scheepsarts vele wereldreizen en was vooral gefascineerd door het Verre Oosten. Naast zijn gedichten schreef hij verschillende avontuurlijke romans en verhalen die ook in het teken staan van de speurtocht naar het onbekende.

Bron: www.kb.nl

47. Tommy Wieringa

Tommy David Wieringa
(Goor, 20 mei 1967)

Wieringa brak in 2005 door met de roman Joe Speedboot. Voor zijn roman Dit zijn de namen ontving hij de Libris Literatuurprijs, en De heilige Rita werd bekroond met de lezers- én de juryprijs van de BookSpot Literatuurprijs. Zijn werk wordt wereldwijd vertaald. Hij is vaste columnist bij NRC Handelsblad.

Voor de VPRO schreef hij het scenario voor de korte film Laatste wolf, uit de serie Goede daden bij daglicht, en voor de KRO-radio schreef hij verschillende hoorspelen. In 2013 presenteerde hij zes weken lang de televisieserie De Grens voor de VPRO.

46. J.C. Bloem

Jakobus Cornelis Bloem
(Oudshoorn, 10 mei 1887 – Kalenberg, 10 augustus 1966)

Bloem was een Nederlands dichter en essayist over poëzie. Door het werkelijke leven ontgoocheld, wist hij tevens dat zijn verlangen nimmer bevredigd kon worden.

Noch door zoekend te zwerven, noch door de liefde, noch door zich terug te trekken uit de wereld. Slechts zijn dichterschap bood een weg tot omgang met dit verlangen.

Voorbij, voorbij, o, en voorgoed voorbij

J.C. Bloem (tevens zijn grafschrift)

Op latere leeftijd nam het besef van ontgoocheling toe en speelde berusting in het noodlot een allengs grotere rol. Bloems esthetisch hoogstaande poëzie is doordesemd van het besef dat wij op deze wereld zijn gezet om te sterven.

45. Herman Heijermans

(Rotterdam, 3 december 1864 – Zandvoort, 22 november 1924)

Herman Heijermans

Heijermans was toneelschrijver en daarnaast schreef hij ook honderden kleine verhaaltjes (Falklandjes, ontleend aan zijn pseudoniem Samuel Falkland). Het zeer bekende Op hoop van zegen (1900) gaat over de zware omstandigheden van de vissers.

De indrukken hiervoor had hij onder meer opgedaan in Scheveningen en Katwijk aan Zee, waar hij enkele jaren woonde en bevriend raakte met de schilder Jan Toorop.

44. F. Springer

Carel Johannes Schneider, Ceddie, Ced
(Batavia, 15 januari 1932 – Den Haag, 7 november 2011)

Springer was als schrijver bekend onder het pseudoniem F. Springer. Daarnaast was hij werkzaam als bestuursambtenaar en als diplomaat was hij werkzaam in onder andere Bangladesh, Iran, Angola en voormalig Oost-Duitsland.

Hij debuteert met de verhalenbundel Bericht uit Hollandia & Schimmen rond de Parula, publiceert vervolgens zowel romans als verhalen, en in 1990 het alom bejubelde Boekenweekgeschenk Sterremeer.

In 1994 wordt hij met Bandoeng-Bandung genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, en in 1995 ontvangt hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre. Quadriga, een eindspel is een roman die hij na lange tijd weer publiceert.

43. Hildebrand

Nicolaas Beets
(Haarlem, 13 september 1814 – Utrecht, 13 maart 1903)

Beets is ook bekend onder het pseudoniem Hildebrand. Hij was een auteur, dichter, predikant en hoogleraar. Beets schreef proza, poëzie, en preken. Zijn bekendste werk is de Camera Obscura, dat hij onder het pseudoniem Hildebrand schreef in zijn studententijd en waarvan de eerste versie verscheen in 1839.

Hij bleef tijdens de jaren daarna vaak verhalen toevoegen aan het werk waardoor het pas zijn definitieve vorm kreeg in 1851.

42. Anton Koolhaas

Anthonie Koolhaas
(Utrecht, 16 november 1912 – Amsterdam, 16 december 1992)

Koolhaas was schrijver van romans, scenarioschrijver en recensent. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij tien jaar als buitenlandredacteur bij de Nieuwe Rotterdamsche Courant.

Daarna was hij kunstredacteur van De Groene Amsterdammer, totdat hij in 1952 benoemd werd tot directeur van de Stichting Culturele Samenwerking in Indonesië.

In 1955 keerde Koolhaas terug naar Nederland en werd toneelrecensent bij Vrij Nederland. Tegelijk werd hij leraar aan de filmacademie te Amsterdam, waarvan hij van 1968 tot 1978 directeur was. Hij schreef ook zelf scenario’s, onder meer voor Bert Haanstra’s films Bij de beesten af (1972) en Dokter Pulder zaait papavers (1975, naar zijn eigen roman De nagel achter het behang).

In 1956 verscheen zijn eerste boek, de verhalenbundel Poging tot instinct. Koolhaas’ romans gaan vaak over dieren met typisch menselijke eigenschappen.

41. J.M.A. Biesheuvel

Jacob Martinus Arend Biesheuvel
(Schiedam, 23 mei 1939 – Leiden, 30 juli 2020)

Hij debuteert onder zijn auteursnaam J.M.A. Biesheuvel in 1972 met de verhalenbundel In de bovenkooi. Hiermee heeft hij direct succes. Andere bekende werken zijn zijn boekenweekgeschenk uit 1988 Een overtollig mens, De steen der wijzen uit 1983 en zijn Verzameld werk uit 2008.

In 1985 is hem de F. Bordewijk-prijs overhandigd. In 2007, één dag na zijn 68e verjaardag, ontvangt Biesheuvel voor zijn gehele oeuvre de prestigieuze P.C. Hooft-prijs 2007. Sinds 2015 bestaat er de J.M.A. Biesheuvelprijs voor de beste korte verhalenbundel.

Website: www.jmabiesheuvelprijs.nl

40. Kees van Kooten

Cornelis Reinier van Kooten
(Den Haag, 10 augustus 1941)

Kees van Kooten is een cabaretier en schrijver. Hij is vooral bekend door zijn samenwerking met collega Wim de Bie. Met hem vormde hij het duo Van Kooten en De Bie dat jarenlang programma’s voor de VPRO op televisie maakte. Hun samenwerking begon al op de middelbare school, het Dalton Lyceum.

Na de middelbare school bleef hij met Wim de Bie samenwerken, eerst met de rubriek Klisjeemannetjes voor het radio-programma Uitlaat. Vanaf 1965 verschijnen Van Kooten en De Bie ook op televisie.

Van Kooten publiceerde vanaf 1967 de rubriek Treitertrends in de Haagse Post. In 1969 debuteerde Van Kooten in boekvorm met de gebundelde columns van Treitertrends.

Bij uitgeverij De Bezige Bij verscheen een reeks boeken van Van Kooten, waaronder Veertig, Modernismen, Koot graaft zich autobio en Annie. In 1998 stopte Kees van Kooten met alle televisie-optredens. Vanaf die tijd wijdt hij zich fulltime aan zijn schrijverscarrière en in 1999 verscheen zijn eerste kinderboek, Het Schaampaard.

39. Godfried Bomans

Godfried Jan Arnold Bomans
(Den Haag, 2 maart 1913 – Bloemendaal, 22 december 1971)

Bomans was schrijver, columnist en mediapersoonlijkheid. Hij heeft meer dan 60 boeken en vele andere geschriften op zijn naam staan. Godfried Bomans heeft tijdens zijn leven weinig officiële erkenning gekregen, in ieder geval niet in de vorm van een literaire prijs.

Hij werd bij het grote publiek vooral populair door zijn roman Erik of het klein insectenboek, tien drukken in het verschijningsjaar 1941. Na de Tweede Wereldoorlog nam zijn bekendheid toe met de strip Pa Pinkelman in de Volkskrant.

Weer wat later maakte hij naam met zijn columns op de voorpagina van die krant, zijn stukken in Elsevier en zijn radio- en tv-optredens. In oktober 2000 schonk de weduwe van Godfried Bomans zijn archief aan het Nederlands Letterkundig Museum.

Bomans was een groot kenner van het werk van Charles Dickens. Hij speelde een belangrijke rol bij het tot stand komen van de vertaling in het Nederlands van het complete werk van Dickens.

38. Arthur van Schendel

Arthur François Emile van Schendel
(Batavia (Nederlands-Indië), 5 maart 1874 – Amsterdam, 11 september 1946)

Van Schendel is een schrijver van een omvangrijk oeuvre. Tot zijn bekendste romans behoren Een zwerver verliefd, Het fregatschip Johanna Maria, Een Hollands drama en De wereld een dansfeest.

Arthur van Schendel was een bewonderaar van Gorter. Hij had veel vrienden in de literaire wereld: naast Gorter onder andere Willem Witsen, Willem Kloos en Albert Verwey. Later maakte hij kennis met Jan Toorop en Aart van der Leeuw (met wie hij een uitgebreide correspondentie voerde over stijlkwesties), Henriette Roland Holst en haar man Richard Roland Holst.

Opvallend is dat Van Schendel zijn in Italië spelende romans in Nederland schreef en zijn in Nederland spelende romans in Italië.

37. Kluun

Raymondus Godefridus Norbertus (Raymond) van de Klundert
(Tilburg, 17 april 1964)

Voor hij zich op het schrijven toelegde, was Van de Klundert actief in de marketing. In 2001 verloor hij zijn eerste vrouw Judith op 36-jarige leeftijd aan kanker. Hij verkocht zijn marketingbureau, vertrok met zijn 3-jarige dochter naar Australië. Kluun verwerkte zijn ervaringen in zijn debuutroman Komt een vrouw bij de dokter (2003).

Het boek werd bijzonder slecht ontvangen. De meerderheid van de recensenten beoordeelde het als oppervlakkig en bij vlagen ronduit plat. In de buitenlandse media werd het boek beter ontvangen.

Der Spiegel schreef over de Duitse vertaling: ‘Een bijzonder document (…) een radicale 21e-eeuwse Love Story. Het verhaal wordt in de loop van het verhaal eerlijker en eerlijker. Onconventioneel en laconiek beschreven.’

Ondanks de recensies in Nederland is het boek de best verkochte Nederlandse debuutroman aller tijden. Meer dan 1,2 miljoen exemplaren gingen inmiddels over de toonbank. De roman werd in het Duits, Engels, Frans, en meer dan 30 andere talen vertaald.

De filmrechten werden binnen vier maanden verkocht aan Eyeworks. Het boek stond o.a. in Taiwan, Slovenië en Zweden op nr. 1 in de fictie bestsellerlijsten. In het buitenland werden meer dan 200.000 exemplaren verkocht.

Een vervolg op zijn debuutroman, met de titel De weduwnaar, is in 2006 uitgekomen. Binnen vier weken werden, ondanks gemengde recensies, 100.000 exemplaren verkocht. In totaal gingen er een half miljoen exemplaren van De weduwnaar over de toonbank.

36. Karel Glastra van Loon

(Amsterdam, 24 december 1962 – Hilversum, 1 juli 2005)

Glastra van Loon was een  schrijver, publicist, columnist, cabaretier en politiek activist. Zijn bekendste boeken zijn Lisa’s adem en het later verfilmde De Passievrucht. Dit laatste boek is inmiddels in 31 talen uit 34 landen vertaald en was daarmee toen de meest vertaalde Nederlandse roman ooit, nu is dat Het diner, van Herman Koch. Met De Passievrucht won Glastra van Loon de Generale Bank Literatuurprijs.

Populair van Karel Glastra van Loon onder scholieren: De passievrucht

35. Jeroen Brouwers

(Batavia, 30 april 1940 – Maastricht, 11 mei 2022) )

Brouwers is schrijver, journalist en essayist. Hij bracht zijn kindertijd door in Indonesië. Na de Japanse invasie belandde hij met een deel van zijn familie in een Japans interneringskamp. Zijn grootouders hebben het interneringskamp niet overleefd. Het gezin repatrieerde in 1947 naar Nederland waar zijn vader zich – na een verblijf van enkele jaren in een Japans krijgsgevangenenkamp – in 1948 bij hen voegde.

Na het behalen van zijn Mulo-diploma werkte hij enige tijd bij een bank voor hij in militaire dienst trad. Na zijn diensttijd ging hij werken in de journalistiek. In 1964 debuteerde hij met de verhalenbundel Het mes op de keel.

Populair van Jeroen Brouwers onder scholieren: Bezonken rood

34. Frank Martinus Arion

Frank Efraim Martinus
(Curaçao, 17 december 1936 – aldaar, 28 september 2015)

Arion was een Curaçaos schrijver, dichter en taalwetenschapper. Zijn debuut, Dubbelspel, was na uitgave in 1973 meteen een groot succes. Hij won er zelfs de Van der Hoogtprijs mee. Het daarmee gewonnen geld gaf hij aan een organisatie tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Apartheid was iets waar Frank zich enorm druk over kon maken.

33. Ilja Leonard Pfeijffer

(Rijswijk (ZH), 17 januari 1968)

Pfeijffer is een dichter, classicus en schrijver en woont in Genua. In 2014 kreeg hij de Libris Literatuurprijs voor zijn roman La Superba (2013). Zijn poëziebundel Idyllen in 2015 is onderscheiden met de Jan Campert-prijs en de Awater Poëzieprijs. In 2015 was Pfeijffer de auteur van het Poëziegeschenk,

Zijn leven werd naar eigen zeggen gekenmerkt werd door het gebruik van alcohol. Het bepaalde zijn imago, reputatie en zelfbeeld. Dit veranderde drastisch toen hij zijn Italiaanse buurvrouw Stella Seitun leerde kennen, en met wie hij nu samenleeft. Zijn laatste boek, Grand-Hotel Europa, is benoemd tot Roman van het Jaar 2018 en was opgedragen aan Stella.

32. Simone van der Vlugt

(Hoorn, 15 december 1966)

Simone van der Vlugt is één van Nederlands grootste schrijfsters. Van haar thrillers werden in totaal meer dan twee miljoen exemplaren verkocht. Haar thrillerdebuut De reünie werd meteen genomineerd voor de NS Publieksprijs en is succesvol verfilmd met Thekla Reuten en Daan Schuurmans in de hoofdrollen. Hierna verschenen de thrillers Schaduwzuster, Het laatste offer, Blauw water, Herfstlied, Op klaarlichte dag en In mijn dromen.

Aan niemand vertellen, Morgen ben ik weer thuis en Vraag niet waarom vormen de serie met inspecteur Lois Elzinga in de hoofdrol. Als auteur van de Maand van het Spannende Boek 2012 schreef ze het geschenkboekje De ooggetuige. In haar laatste thriller, Toen het donker werd, toont Simone van der Vlugt de duistere kant van onze samenleving en hoe een doodgewoon gezin ineens in de criminaliteit kan belanden.

Naast thrillers schrijft Simone van der Vlugt historische romans over veelbewogen periodes in de Nederlandse geschiedenis. Eerst verscheen Jacoba, Dochter van Holland, daarna Rode sneeuw in december en in 2015 De lege stad. Meest recentelijk verscheen Ginevra, over de ontstaansgeschiedenis van Delfts blauw.

Met haar werk won Simone van der Vlugt verschillende prijzen, waaronder de NS Publieksprijs voor Op klaarlichte dag. Haar boeken verschijnen onder andere in Engeland, Amerika, Duitsland, Spanje, Latijns-Amerika, Tsjechië, Italië, Denemarken, Hongarije en Litouwen.

Website: www.simonevandervlugt.nl

31. Simon Carmiggelt

Simon Johannes Carmiggelt
(Den Haag, 7 oktober 1913 – Amsterdam, 30 november 1987)

Carmiggelt was journalist, schrijver en dichter. Onder het pseudoniem Kronkel publiceerde hij bijna veertig jaar vrijwel dagelijks een cursiefje in dagblad Het Parool, waarvan de selectie in jaarlijkse bundels en zijn voordracht voor de televisie hem een grote populariteit opleverden.

Cabaretteksten schreef hij voor onder meer Wim Kan en Wim Sonneveld, waaronder Sonnevelds conferences Croquetten en De jongens. In 1961 werd Carmiggelt de Constantijn Huygens-prijs toegekend en in 1977 de P.C. Hooft-prijs voor het jaar 1974.

30. Annie M.G. Schmidt

Anna Maria Geertruida (Annie) Schmidt
(Kapelle, 20 mei 1911 – Amsterdam, 21 mei 1995)

Annie M.G. Schmidt was dichteres en schrijfster van verzen, liedjes, boeken, toneelstukken, musicals en radio- en televisiedrama.Ze werd in Nederland en Vlaanderen vooral beroemd met kinderboeken. Denk bijvoorbeeld aan Pluk van de Petteflet (1971) en Abeltje (1953), series kinderverhalen als Jip en Janneke (1952-1957) en kinderversjes als Dikkertje Dap (1950) en Het Beertje Pippeloentje (1958).

Generaties Nederlanders zijn met haar poëzie en verhalen opgegroeid. Hierdoor is haar werk gaan behoren tot het collectieve geheugen van naoorlogs Nederland.

Website: annie-mg.com

29. Arnon Grunberg

Arnon Yasha Yves Grünberg
(Amsterdam, 22 februari 1971)

Grunberg schrijft meestal onder de naam Arnon Grunberg, maar maakte ook enige tijd gebruik van het heteroniem Marek van der Jagt. Van maandag 29 maart 2010 tot en met woensdag 16 mei 2018 schreef hij een dagelijkse column Voetnoot op de voorpagina van de Volkskrant.

Grunberg is afkomstig uit een gezin dat zwaar getraumatiseerd is door de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder Hannelore Grünberg-Klein (1927-2015) overleefde Auschwitz, waar ze naar eigen zeggen betrekkelijk goed behandeld was. Zijn vader zat op talrijke adressen ondergedoken.

Op 23-jarige leeftijd debuteerde Grunberg bij Nijgh & Van Ditmar met Blauwe maandagen, een sterk autobiografische roman, waarin onder andere de oorlogservaringen van zijn ouders aan bod komen. Het boek werd een internationaal succes. In Nederland is het bekroond met de Anton Wachterprijs voor het beste debuut en het Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut. Het werd vertaald naar het Engels, Duits, Deens, Italiaans, Frans, Spaans, Tsjechisch, Zweeds en Japans.

Met zijn tweede roman, Figuranten (1997), bevestigde hij zijn talent, alhoewel de ontvangst van deze roman minder enthousiast was dan bij Blauwe Maandagen. Meteen liet Grunberg zijn polemische karakter zien. Na een negatieve recensie van Hans Goedkoop in de NRC dreigde Grunberg zijn medewerking aan de krant te staken zolang Goedkoop voor de krant mocht blijven schrijven. Uiteindelijk trok Grunberg zelf dit dreigement in.

Grunberg en prijzen

1994 – Rabobank Lenteprijs voor Literatuur voor Tina
1994 – Anton Wachterprijs voor Blauwe maandagen
1996 – Gouden Ezelsoor voor Blauwe maandagen
1998 – Charlotte Köhler Stipendium voor De troost van de slapstick
2000 – AKO-Literatuurprijs voor Fantoompijn
2000 – Anton Wachterprijs voor De geschiedenis van mijn kaalheid als ‘Marek van der Jagt’
2002 – Gouden Uil voor De Mensheid zij geprezen, Lof der zotheid 2001′
2004 – AKO Literatuurprijs voor De asielzoeker
2004 – F. Bordewijkprijs voor De asielzoeker
2007 – Gouden Uil voor Tirza
2007 – Libris literatuurprijs voor Tirza
2009 – Constantijn Huygensprijs voor zijn oeuvre
2010 – Frans Kellendonkprijs voor zijn oeuvre.
2011 – KANTL-prijs voor proza voor Tirza
2014 – Akademie van Kunsten benoeming tot lid
2017 – Gouden Ganzenveer[20]

28. Marcellus Emants

(Voorburg, 12 augustus 1848 – Baden (Zwitserland), 14 oktober 1923)

Marcellus Emants (lithografie van Theo Kerstel naar een tekening van Hendrik Haverman), 1897

Emants is één van de weinige echte vertegenwoordigers van het naturalisme in de Nederlandse letterkunde. Hij wordt gezien als voorloper van de Tachtigers. Zijn bekendste roman is Een nagelaten bekentenis uit 1894.

Emants geeft gehoor aan de wens van zijn vader en studeert rechten. Hij behaalt goede resultaten, maar zijn hart ligt bij de kunsten. Hij kan aanvankelijk niet kiezen tussen muziek (cello), tekenkunst, toneel en literatuur. Het Leidse studentenmilieu mijdt hij, en met enkele Haagse vrienden vormt hij de literaire kring Quatuor. In hun tijdschrift verschijnen zijn eerste publicaties.

Door de dood van zijn vader wordt hij financieel onafhankelijk. Hij breekt zijn studie af en gaat reizen. In de Alpen blijkt hij zich veel beter te voelen dan in het laagland en hij zal dan ook jaarlijks een bergreis maken.

In Spar en hulst, de opvolger van Quatuor, schrijft hij in 1872 een essay Bergkristal van Oberammergau over de Passiespelen die hij had bijgewoond. Zelf is hij verbaasd over de aandacht die het trekt. Hij blijft reizen en ontwikkelt het genre van ‘reisverhaal dat veel meer is dan een reisverhaal’ (Busken Huet).

Emants blijft buiten de stroming van de Tachtigers. Hij deelt hun visie op de autonomie van de kunst, maar voelt zich niet aangetrokken tot hun uitbundige taalgebruik. ‘Ik heb altijd willen hebben, dat, als ik een boek las, ik zoo min mogelijk van de woorden merkte’. Door Willem Kloos wordt hij desondanks ‘De Johannes Baptista der moderne literatuur’ genoemd.

Emants bewaart een sobere stijl bij een vanuit zijn idealisme beredeneerde pessimistische inhoud. Zijn voorbeelden zijn Émile Zola, Hippolyte Taine en Ivan Toergenjev. Met de laatste twee staat hij in correspondentie.

27. Thomas Rosenboom

Antonius Henricus Rosenboom
(Doetinchem, 8 januari 1956)

Na zijn middelbare school in Arnhem studeerde Rosenboom drie jaar psychologie in Nijmegen. Daarna stapte hij over op de studie Nederlands in Amsterdam, die hij in 1983 cum laude afrondde. Als schrijver debuteerde hij in 1982 met de novelle Bedenkingen in het literaire tijdschrift De Revisor.

In 1983 volgde de verhalenbundel De mensen thuis (drie verhalen, waaronder Bedenkingen) waarmee hij de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs won. In 1985 kwam zijn eerste roman Vriend van verdienste, een thriller. Zowel voor zijn roman Gewassen Vlees, als voor de roman Publieke Werken ontving Thomas Rosenboom de Libris literatuurprijs.

In 2004 schreef Thomas Rosenboom het boekenweekgeschenk Spitzen in het kader van de 69e editie van de Boekenweek. Naast zijn werk als schrijver gaf hij enige tijd les aan de universiteit van Michigan en verzorgde hij in Amsterdam cursussen prozaschrijven.

Zijn hoofdwerk Publieke werken werd in het Duits vertaald als Neue Zeiten en in het Deens als Offentlige arbejder. Ook vertalingen in het Hongaars (Közmunkák) en Slowaaks (Verejné práce ) zijn verschenen.

Stijl

In Rosenbooms werk zijn de realistische elementen belangrijk. Zijn personages en hun omstandigheden passen nauwkeurig binnen de historische context van het verhaal. Dat vergt van de schrijver een precieze documentatie. Rosenboom beschouwt die documentatieperiode als een essentiële fase binnen het schrijfproces.

Hij doorbreekt het realisme weer door te werken met een modulaire montagetechniek: hij laat bepaalde scènes of beelden in het boek terugkomen met een steeds iets andere betekenis of lading (‘beeldrijm’).

Op grond van zijn uitvoerige documentatie zou men Rosenbooms werk kunnen indelen bij het neorealisme, door zijn montagetechniek en hergebruik van archaïsmen bij het postmodernisme en vanwege de grote invloed van de sociale omstandigheden bij het sociaal realisme.

26. Marga Minco

Sara Menco
(Ginneken (Breda), 31 maart 1920)

Marga Minco is het pseudoniem van Sara Menco. Ze is een Nederlandse schrijfster van ‘humoristische en absurdistische verhalen en suggestieve, sobere vertellingen.’ Haar veel vertaalde oorlogskroniek Het bittere kruid (1957) is een klassieker uit de Europese literatuur over de Tweede Wereldoorlog.

Ook schreef ze in 1986 het Boekenweekgeschenk De glazen brug. Voor haar gehele oeuvre ontving zij in 2005 de Constantijn Huygensprijs en in 2019 de P.C. Hooftprijs.

Minco wordt vooral bewonderd om haar zuivere en sobere taalgebruik. ‘Haar proza,’ aldus criticus Michiel Krielaars in 2015, ‘leest bijna alsof het gisteren werd geschreven, zo helder en indringend is het, zo goed van sfeer en zo vol verdiepende waarnemingen.‘

Top 25 – Belangrijkste schrijvers aller tijden

25. A.F.Th. van der Heijden

Adrianus Franciscus Theodorus van der Heijden
(Geldrop, 15 oktober 1951)

Van der Heijden is een schrijver van autobiografische verhalen en romans. In zijn werk is het eigen leven van de schrijver te herkennen. Dit maakt dat het gehele oeuvre met elkaar verbonden is. Dat wil echter niet zeggen dat gebeurtenissen en personen in zijn werk een getrouwe afspiegeling zijn van zijn eigen leven.

Hij gebruikt deze vrij, om ze te combineren met fictie, filosofische uitweidingen en een treffende sfeertekening van de Nederlandse sociale en culturele geschiedenis vanaf de jaren vijftig.

24. Maarten ‘t Hart

(Maassluis, 25 november 1944)

Als schrijver debuteerde hij in 1971 onder het pseudoniem Martin Hart met Stenen voor een ransuil, bij De Arbeiderspers, een uitgeverij die hij trouw is gebleven. Zijn doorbraak kwam in 1978 met de roman Een vlucht regenwulpen.

Veel werken bevatten autobiografische elementen en verwijzen naar zijn jeugd in christelijk Maassluis (in het bijzonder de gereformeerde zuil), zijn ervaringen als bioloog en zijn voorliefde voor klassieke muziek, literatuur en zijn onafhankelijke geest.

23. Tessa de Loo

Johanna Martina (Tineke) Duyvené de Wit
(Bussum, 15 oktober 1946)

De Loo debuteerde in 1983 met de verhalenbundel De meisjes van de suikerwerkfabriek. Het boek beleefde meer dan twintig drukken en werd bekroond met twee debuutprijzen. In 1993 verscheen haar grote roman De Tweeling.

Het verhaal over twee zussen in de Tweede Wereldoorlog werd in 24 talen vertaald en in 2002 verfilmd door Ben Sombogaart. Haar nieuwste roman Liefde in Pangea verscheen 14 februari 2017.

22. Tim Krabbé

Hans Maarten Timotheus Krabbé
(Amsterdam, 13 april 1943)

Tim Krabbé is een (scenario-)schrijver en schaker. Naast romans schreef hij verschillende boeken over zijn twee grootste passies: schaken en wielrennen. Krabbé stamt uit een uiterst creatieve familie. Zijn grootvader Hendrik Maarten Krabbé en vader Maarten Krabbé waren bekende kunstschilders, zijn moeder, Margreet Reiss (1914-2002), was filmvertaalster en schrijfster.

Zijn broer Jeroen Krabbé is acteur, regisseur en kunstschilder en zijn halfbroer Mirko Krabbé is multimediakunstenaar en ontwerper. Krabbé ontving vele prijzen voor zijn oeuvre. De verfilming door George Sluizer onder de titel Spoorloos won in 1988 het Gouden Kalf voor de beste Nederlandse film. Zijn bekendste werken zijn De Renner uit 1978 en de veel vertaalde roman Het Gouden Ei uit 1984.

Website: www.timkr.home.xs4all.nl/tim.html

21. Remco Campert

Remco Wouter Campert
(’s-Gravenhage, 28 juli 1929)

Campert is dichter, columnist en schrijver van verhalen en romans. Hij maakte deel uit van de literaire stroming van de Vijftigers. Zijn grote doorbraak komt met het verschijnen van Het leven is vurrukkulluk (1961).

Literaire prijzen

1953 – Reina Prinsen Geerligsprijs voor Berchtesgaden
1955 – Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor Gedicht met een moraal
1956 – Jan Campertprijs voor Met man en muis en Het huis waarin ik woonde
1958 – Anne Frank-prijs voor Vogels vliegen toch
1959 – Prozaprijs van de gemeente Amsterdam voor De jongen met het mes
1960 – Prijs van de Amsterdamse Kunstraad voor De jongen met het mes
1976 – P.C. Hooft-prijs voor zijn poëtisch oeuvre
1987 – Cestoda-prijs
2011 – Gouden Ganzenveer
2014 – Gouden Schrijfmachine[7]
2015 – Prijs der Nederlandse Letteren
2018 – Akademie van Kunstenpenning van het KNAW[8]

20. Herman Koch

(Arnhem, 5 september 1953)

Koch is bekend als televisiemaker (Jiskefet), columnist (de Volkskrant en Esta) en romanschrijver. Zijn romans werden zonder uitzondering lovend ontvangen. Na zijn debuutroman Red ons, Maria Montanelli (1989) verschenen onder meer Eten met Emma (2000), Odessa star (2003) en Denken aan Bruce Kennedy (2005).

Populair van Herman Koch onder scholieren: Het diner en Zomerhuis met zwembad

19. Theo Thijssen

Theodorus Johannes (Do) Thijssen
(Amsterdam, 16 juni 1879 – aldaar, 23 december 1943)

Thijssen was een Nederlands schrijver, onderwijzer, socialistisch politicus en esperantist. Zijn bekendste boek is Kees de jongen (1923), dat in de Amsterdamse Jordaan speelt. Hij had veel aandacht voor de leerling als individu, destijds een vrij nieuw inzicht.

Maar tegelijk bleef hij de klas als sociale eenheid heel belangrijk vinden. Voor de SDAP, de voorloper van de PvdA, was hij van 1933 tot 1940 lid van de Tweede Kamer en van 1935 tot 1941 van de Amsterdamse gemeenteraad. Volgens Remco Campert, de nummer 21 op deze lijst, behoort het boek Kees de jongen tot één drie beste romans ooit geschreven.

Website: www.theothijssenmuseum.nl

18. Desiderus Erasmus

(Rotterdam, 28 oktober 1466[1], 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536)

Erasmus was een in Holland geboren priester, augustijner kanunnik, theoloog, filosoof, schrijver en humanist. Twee motieven bepalen het gedachtegoed van Erasmus: de vrijheid van mensen en vrede.

Over de vrijheid schreef hij onder meer in 1516 de vorstenspiegel Institutio, Opvoeding van een christelijke vorst, voor de jonge koning van Spanje, de latere keizer Karel V. Daarin stelt hij dat de mens vrij is en dat een christen daarom niet tiranniek mag heersen over christenen en hen niet als slaven mag behandelen.

17. Simon Vestdijk

(Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971)

Vestdijk heeft een zeer groot oeuvre op zijn naam staan, vooral van romans, maar ook van verhalen en essays. Hij schrijft tijdens zijn leven circa tweehonderd boeken Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden bepaalde later de thematiek van de Anton Wachter-romancyclus.

Tijdens de oorlog, die hij in gevangenschap doorbrengt, schrijft hij De glanzende kiemcel, een standaardwerk over poëzie. Vestdijk, die vaak gekweld wordt door ernstige depressies, wordt door dichter Roland Holst getypeerd als ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen.’

Zijn schrijfstijl kenmerkt zich door ‘volle zinnen’ met onderbrekingen en correcties. Vestdijk beschouwde zelf De koperen tuin als zijn beste werk. Verschillende van zijn romans zijn verfilmd dit zijn onder aandere Pastorale 1943, Ivoren wachters en Het verboden bacchanaal. Ook verschenen bewerkingen van zijn boek op televisie zoaals De koperen tuin en Op afbetaling.

Nagenoeg alle Nederlandse literaire prijzen zijn hem toegekend:
1938 – C.W. van der Hoogtprijs voor Het vijfde zegel
1941 – Dr. Wijnaendts Francken-prijs voor Albert Verwey en de Idee
1946 – Prozaprijs van de gemeente Amsterdam voor Pastorale 1943
1950 – P.C. Hooft-prijs voor De vuuraanbidders
1953 – Bijzondere prijs van de Jan Campert-stichting voor Essays in duodecimo
1954 – Essayprijs van de gemeente Amsterdam voor Essays in duodecimo
1955 – Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele werk
1960 – Prozaprijs van de gemeente Amsterdam voor De ziener
1964 – Eredoctoraat in de Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen
1964 – Prijs voor Meesterschap voor zijn gehele werk
1971 – Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn gehele werk

16. Frederik van Eeden

Frederik Willem van Eeden
(Haarlem, 3 april 1860 – Bussum, 16 juni 1932)

Frederik van Eeden

Frederik van Eeden is vooral bekend geworden door zijn romans De kleine Johannes (1887) en Van de koele meren des doods (1900). Download ePub Van oorsprong was hij huisarts en daarna psychiater. Als wereldverbeteraar hield hij zich diepgaand bezig met taal- en begripskritiek.

Website: www.frederikvaneedengenootschap.nl

15. F. Bordewijk

Ferdinand Bordewijk
(Amsterdam, 10 oktober 1884 – Den Haag, 28 april 1965)

Bordewijk (1954)

Bordewijk is schrijver van romans, novellen, toneel, prozagedichten, parodieën, grafredes en kritieken. Zijn beroep was advocaat. Hij is vooral bekend van het trio korte werken Blokken (1931), Knorrende beesten (1933) en Bint (1934) en van de roman Karakter (1938). De laatste is in 1997 door Mike van Diem verfilmd.

Hij ontving in 1953 de P.C. Hooft-prijs voor twee werken: de novellenbundel Studiën in volksstructuur (1951) en de roman De doopvont (1952). De Vijverbergprijs van de Jan Campertstichting werd in 1979 omgedoopt tot Bordewijkprijs. Zelf vond Bordewijk de roman Noorderlicht (1948) zijn beste boek. F. Bordewijk geldt met Simon Vestdijk als de belangrijkste Nederlandse prozaïst van zijn generatie.

Prijzen bordewijk

1949 – Prijs voor kunsten en wetenschappen voor Noorderlicht
1953 – P.C. Hooft-prijs voor De doopvont en Studiën in volksstructuur
1957 – Constantijn Huygens-prijs voor zijn gehele oeuvre

Website: www.bordewijkgenootschap.nl

14. Arthur Japin

Arthur Valentijn Japin
(Haarlem, 26 juli 1956)

In 2004 kreeg Japin de Libris Literatuur Prijs voor zijn roman Een schitterend gebrek en in 2006 schreef hij met De grote wereld het boekenweekgeschenk met een recordoplage van 813.000 exemplaren. Zijn verhalen hebben veelal een autobiografische of historische kern.

Prijzen Arthur Japin

2004 – Libris Literatuur Prijs voor Een schitterend gebrek
2008 – NS Publieksprijs voor De overgave
2009 – Annie M.G. Schmidt-prijs samen met Martijn Breebaart en Sara Kroos voor Nachtkaravaan

En vele andere prijzen

Website: www.arthurjapin.nl

13. Louis Couperus

Louis Marie Anne Couperus
(Den Haag, 10 juni 1863 – De Steeg, 16 juli 1923)

Louis Couperus

Louis Couperus was schrijver en een van de eerste Nederlandse vertegenwoordigers van het literaire naturalisme. Zijn werk omvat allerlei uiteenlopende literaire genres. Hij debuteerde met poëzie, maar legde zich vervolgens al snel toe op psychologische romans, waarmee hij de meeste bekendheid verwierf.

Couperus schreef daarnaast cultuursprookjes, historische romans en veel reisverslagen en columns. In het algemeen wordt hij gezien als een van de belangrijkste schrijvers uit de canon van de Nederlandse literatuur. De uitgave van zijn Volledige Werken (1987-1996) geldt als een van de eerste Nederlandse tekstedities die volgens wetenschappelijke, tekstkritische normen tot stand zijn gekomen.

Zijn klassiek geworden oeuvre geeft een meesterlijk beeld van de wereld rond 1900. Zo ook Van oude menschen, de dingen, die voorbijgaan…, dat door veel critici wordt beschouwd als zijn meest volmaakte roman. ( Download het boek gratis hier →) Maar ook zijn debuut Eline Vere is een van de meest gelezen boeken uit de Nederlandse literatuur.

Tijdens zijn leven genoot Couperus niet alleen in het Nederlandse taalgebied, maar ook daarbuiten een zekere reputatie. Zijn werk werd veelvuldig vertaald, in Duitsland met name door Else Otten, in Engeland vooral door Alexander Teixeira de Mattos en later in Italië door Giacomo Prampolini.

Website: www.louiscouperus.nl

12. Bernlef

Hendrik Jan Marsman
(Sint Pancras, 14 januari 1937 – Amsterdam, 29 oktober 2012)

Bernlef was schrijver, dichter en vertaler. In 1984 werd hij bij het grote publiek bekend met zijn roman Hersenschimmen, waarin hij het dementeringsproces uitvoerig beschrijft vanuit het oogpunt van een oude dementerende man. De roman is in 1988 verfilmd door Heddy Honigmann. Bernlef schreef het Boekenweekgeschenk in 2008, met het boek De pianoman.

Prijzen Hendrik Marsman / Bernlef

1959 – Reina Prinsen Geerligsprijs voor Kokkels
1962 – Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor Morene
1964 – Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Dit verheugd verval
1964 – Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor En dode hagedis
1977 – Vijverbergprijs voor De man in het midden
1984 – Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre
1987 – AKO Literatuurprijs voor Publiek geheim
1989 – Diepzee-prijs voor Hersenschimmen
1994 – P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre

11. J.J. Voskuil

Johannes Jacobus (Han) Voskuil
(Den Haag, 1 juli 1926 – Amsterdam, 1 mei 2008)

Voskuil is een schrijver en wetenschapper, vooral bekend om zijn monumentale romancyclus Het Bureau. Hij werkt jarenlang als onderzoeker bij het Meertens Instituut, wat hij later tot literaire inspiratiebron maakt. In 1996 verschijnt het eerste deel van Het Bureau, een zevendelige reeks waarin het kantoorgeleven op ironische, tragikomische wijze wordt beschreven.

Voskuil debuteert pas laat, maar zijn werk groeit uit tot een cultfenomeen, mede door zijn sobere stijl en scherpe observaties. Naast zijn romancyclus schrijft hij dagboeken, verhalen en de autobiografische roman Bij nader inzien.

Top 10 – Belangrijkste schrijvers aller tijden

10. Nescio

Jan Hendrik Frederik Grönloh
(Amsterdam, 22 juni 1882 – Hilversum, 25 juli 1961)

Nescio

Nescio (Latijn voor ‘Ik weet (het) niet’), was schrijver van neoromantische verhalen in een deels op Multatuli geïnspireerde stijl. Zijn bekendste titels zijn de drie novellen De uitvreter (1911), Titaantjes (1915) en Dichtertje (1918). De onbereikbaarheid van idealen was een belangrijk thema in zijn literaire werk.

Behalve den man, die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan den uitvreter.

Necio, De uitvreter

Download hier → Dichtertje – De Uitvreter – Titaantjes van Nescio.

9. Jan Cremer

(Enschede, 20 april 1940)

Cremers is schrijver en beeldend kunstenaar. Hij is vooral bekend van de roman Ik, Jan Cremer uit 1964 en Ik Jan Cremer, tweede boek uit 1966. Zijn tweede boek is weleens vergeleken met On the Road van Jack Kerouac. Cremer heeft een scherp oor voor vulgair, humoristisch taalgebruik en oog voor de absurde kant van de Amerikaanse glamourwereld. Dit maakt hem weer verwant met Céline en Nathanael West, vooral in Ik, Jan Cremer Derde Boek en Made in U.S.A.

Prijzen Jan Cremer

1967 Prozaprijs van de gemeente Amsterdam 1967 voor ‘Ik, Jan Cremer. Tweede boek’.
1974 Belgische Staatsprijs voor de grafiek

8. Cees Nooteboom

Cornelis Johannes Jacobus Maria Nooteboom
(Den Haag, 31 juli 1933)

Nooteboom is een Nederlandse schrijver van voornamelijk romans, poëzie en reisverslagen. In 1955 kwam zijn debuut Philip en de anderen uit waarvoor hij de eerste Anne Frank-prijs ontving. Zijn bekendste boek is Rituelen (1980). Dit laatste boek is in 1981 bekroond met de Ferdinand Bordewijk Prijs. In 1989 is het boek verfilmt onder regie van Herbert Curiël, met in de hoofdrollen Derek de Lint en Thom Hoffman.

Nootebooms werk behoort tot het meest vertaalde Nederlandse werk. Zijn boeken zijn onder andere verkrijgbaar in het Duits, het Engels, het Spaans, het Frans, het Turks en in het Hongaars. Vooral in het Duitse taalgebied is Nooteboom een echte bestseller-auteur.

7. Anne Frank

Annelies Marie Frank
(Frankfurt am Main, 12 juni 1929 – Bergen-Belsen, februari 1945)

Anne Frank

Anne Frank is een Duits en later statenloos Joods meisje dat wereldberoemd is geworden door het dagboek dat ze schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit schreef ze toen ze ondergedoken zat in Amsterdam. Zij stierf vermoedelijk in februari 1945 aan vlektyfus in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Haar officiële sterfdatum is echter door de Nederlandse autoriteiten vastgesteld op 31 maart 1945. Haar dagboek is postuum gepubliceerd en is een van de meest gelezen boeken ter wereld

Download hier gratis → Het dagboek van Anne Frank.

Website: www.annefrank.org

6. Multatuli

Eduard Douwes Dekker
(Amsterdam, 2 maart 1820 – Ingelheim am Rhein, 19 februari 1887)

Multatuli, Eduard Douwes Dekker

Douwes Dekker is vooral bekend is geworden vanwege zijn roman Max Havelaar, of De koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij. Deze roman verscheen in 1860 onder het pseudoniem Multatuli (Latijn voor ‘ik heb veel (leed) gedragen’ [=multa tuli]). Hij schreef ook toneelstukken, pamfletten – soms in briefvorm – en aforismen.

Zijn debuutroman, de kaderroman Max Havelaar, hekelt op basis van zijn eigen ervaringen de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders.

Download hier → Max Havelaar.

Top 5 – Beste Nederlandse schrijver

5. Hella Haasse

Hélène Serafia Haasse
(Batavia, 2 februari 1918 – Amsterdam, 29 september 2011)

Hella Haasse schreef romans, essays, toneel en poëzie. Haar bekendste boeken zijn de in 1948 als boekenweekgeschenk verschenen novelle Oeroeg, de historische roman Het woud der verwachting uit 1949. Ook is van bekend de Indische roman Heren van de thee uit 1992.

In 1983 is aan haar de P.C. Hooft-prijs toegekend en in 2004 de Prijs der Nederlandse Letteren. Zij was een van de eerste Nederlandse schrijvers die hun werk in het buitenland actief onder de aandacht brachten. Ze behoort tot de in het buitenland meest gelezen Nederlandse schrijvers.

4. Jan Wolkers

(Oegstgeest, 26 oktober 1925 – Westermient, 19 oktober 2007)

Wolkers schrijver, beeldhouwer en schilder. Hij is bekend geworden door romans Terug naar Oegstgeest (1965) en Turks fruit (1969). Hij weigerde verscheidene prijzen, waaronder de Constantijn Huygensprijs (toegekend 1982) en de P.C. Hooft-prijs (1989).

Website: www.wolkersinleiden.nl

Top 3 – Beste Nederlandse schrijver

3. Harry Mulisch

Harry Kurt Victor Mulisch
(Haarlem, 29 juli 1927 – Amsterdam, 30 oktober 2010)

Harry Mulisch in 2001 – Fotopersbureau De Boer, CC0, via Wikimedia Commons

Mulisch geldt als een van de belangrijkste naoorlogse Nederlandse schrijvers. Hij wint een groot aantal literaire prijzen, waaronder de Prijs der Nederlandse Letteren en de P.C. Hooft-prijs, beide voor zijn gehele oeuvre. Een aantal van Mulisch’ bekendste werken zijn Het stenen bruidsbed (1959), Twee vrouwen (1975), De aanslag (1982) en De ontdekking van de hemel (1992). De aanslag wordt wereldwijd vertaald en succesvol verfilmd, en maakt van Mulisch een internationale naam.

Hij noemt zichzelf eens “de enige schrijver van wie de Tweede Wereldoorlog niet alleen het onderwerp, maar ook de oorzaak is”. Zijn werk is sterk beïnvloed door zijn afkomst: zijn vader werkte voor de Duitsers, zijn Joodse moeder overleefde ternauwernood de Holocaust. Deze tegenstelling vormt een spanningsveld in veel van zijn romans.

Mulisch is niet alleen romanschrijver, maar ook essayist, toneelschrijver en dichter. Hij wordt vaak gezien als een intellectueel die mythische, filosofische en historische thema’s verbindt met actualiteit. Zijn stijl is veelzijdig, soms plechtig en filosofisch, dan weer ironisch en lichtvoetig.

Prijzen Harry Mulisch

1951 – Reina Prinsen Geerligsprijs voor archibald strohalm
1957 – Bijenkorf-literatuurprijs voor Het zwarte licht
1977 – Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre
1977 – P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre
1993 – Multatuliprijs voor De ontdekking van de hemel
1995 – Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn gehele oeuvre
1999 – Prix Jean Monnet de Littérature Européenne voor De ontdekking van de hemel
2007 – Beste Nederlandse roman aller tijden voor De ontdekking van de hemel

en diverse andere prijzen

2. Willem Frederik Hermans

(Amsterdam, 1 september 1921 – Utrecht, 27 april 1995)

W.F. Hermans in1986 – Bogaerts, Rob / Anefo, CC0, via Wikimedia Commons

Willem Frederik Hermans groeit op in een intellectueel milieu en ontwikkelt al vroeg een passie voor literatuur en wetenschap. Tijdens de Tweede Wereldoorlog studeert hij natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam en promoveert later in de fysische geografie. Zijn ervaringen in de oorlog en zijn scepsis tegenover autoriteit vormen belangrijke thema’s in zijn werk.

In 1951 breekt hij definitief door met de roman De donkere kamer van Damokles, waarin werkelijkheid en illusie op meesterlijke wijze vervloeien. Hermans staat bekend om zijn scherpe, vaak polemische stijl en zijn pessimistische wereldbeeld. Hij schrijft romans, essays, toneelstukken, poëzie en wetenschappelijke werken. Naast Nooit meer slapen (1966) geldt Het behouden huis als een van zijn literaire hoogtepunten.

Hermans heeft langdurige conflicten met collega-schrijvers en literaire instellingen, wat hem de reputatie van een polemicus oplevert. In 1973 vertrekt hij uit Nederland en vestigt zich uiteindelijk in Parijs. Hij ontvangt diverse literaire prijzen, waaronder de P.C. Hooft-prijs en de Prijs der Nederlandse Letteren.

Hermans schreef romans, novellen, verhalen, poëzie, toneelstukken en scenario’s, alsmede van essays, kritieken en polemieken. Hij weigert de P.C. Hooft-prijs (1971), maar accepteert wel de Prijs der Nederlandse Letteren (1977). Een aantal Hermans’ bekende boeken zijn De donkere kamer van Damokles (1958), Het behouden huis (1952), Ik heb altijd gelijk (roman, 1952) en Nooit meer slapen (1966) en De ontdekking van de hemel (1992).

Website: www.wfhermansvolledigewerken.nl

1. Gerard Reve

(Amsterdam, 14 december 1923 – Zulte, Oost-Vlaanderen, 8 april 2006)

Gerard Reve in 1969 – Nationaal Archief, CC0, via Wikimedia Commons

Hij is ter wereld gekomen als Gerard Kornelis van het Reve (Amsterdam, 14 december 1923 – Zulte, België, 8 april 2006). Hij was zowel schrijver als dichter. Samen met Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans wordt hij tot De Grote Drie van de naoorlogse Nederlandse schrijvers gerekend. Gerard Reve’s bekendste boeken zijn De avonden (roman, 1947), Werther Nieland (novelle, 1949), Op weg naar het einde (epistolair proza, 1963) en Nader tot U (proza, 1966).

Met De avonden, zijn debuut, zette Reve direct een toon van vervreemding, ironie en existentiële leegte die typerend werd voor zijn oeuvre. Hij brak met de traditionele vertelvormen en introduceerde een persoonlijke, vaak cynische stijl die grote invloed had op de Nederlandse literatuur. Zijn werk is sterk autobiografisch en doorspekt met religieuze symboliek, homoseksualiteit, ironie en het verlangen naar verlossing. In de jaren zestig bekeerde hij zich tot het rooms-katholicisme, wat zijn werk een nieuwe spirituele dimensie gaf.

Reve schreef vaak in briefvorm, met een unieke mengeling van hoogdravende taal, ironie en platvloersheid. Zijn publieke optredens, brieven en polemieken leverden hem naast bewondering ook veel controverse op. Bekend is zijn proces wegens godslastering in de jaren zeventig, dat hij uiteindelijk won — een belangrijke zaak voor de vrijheid van meningsuiting in Nederland. Hij woonde jarenlang in Frankrijk en later in België, vaak samen met zijn partners en katten, ver weg van het Nederlandse literaire establishment.

Naast zijn romans en brieven schreef hij ook poëzie, toneelteksten en autobiografisch werk. Zijn stijl wordt gekenmerkt door een unieke combinatie van plechtigheid, ironie, tederheid en provocatie. Gerard Reve werd in 2001 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Zijn invloed op latere generaties schrijvers is groot, niet alleen vanwege zijn stijl, maar ook vanwege zijn compromisloze persoonlijkheid.

Website: www.nadertotreve.nl

Top 100 – Belangrijkste Nederlandse schrijvers aleer tijden

1. Gerard Reve
2. Willem Frederik Hermans
3. Harry Mulisch
4. Jan Wolkers
5. Hella Haasse
6. Multatuli
7. Anne Frank
8. Cees Nooteboom
9. Jan Cremer
10. Nescio
11. J.J. Voskuil
12. J. Bernlef
13. Louis Couperus
14. Arthur Japin
15. Bordewijk
16. Frederik van Eeden
17. Simon Vestdijk
18. Desiderus Erasmus
19. Theo Thijssen
20. Herman Koch
21. Remco Campert
22. Tim Krabbé
23. Tessa de Loo
24. Maarten ‘t Hart
25. A.F.Th. van der Heijden
26. Marga Minco
27. Thomas Rosenboom
28. Marcellus Emants
29. Arnon Grunberg
30. Annie M.G. Schmidt
31. Simon Carmiggelt
32. Simone van der Vlugt
33. Ilja Leonard Pfeijffer
34. Frank Martinus Arion
35. Jeroen Brouwers
36. Karel Glastra van Loon
37. Kluun
38. Arthur van Schendel
39. Godfried Bomans
40. Kees van Kooten
41. J.M.A. Biesheuvel
42. Anton Koolhaas
43. Hildebrand
44. F. Springer
45. Herman Heijermans
46. J.C. Bloem
47. Tommy Wieringa
48. Slauerhoff
49. Mano Bouzamou
50. Herman Gorter
51. Hubert Lampo
52. Rudy Kousbroek
53. Jacob Presser
54. Carry van Bruggen
55. Joost Zwagerman
56. E. du Perron
57. Willem Kloos
58. J.H. Donner
59. P.C. Hooft
60. H.J.A.Hofland
61. Nelleke Noordervliet
62. Renate Rubinstein
63. Gerrit Komrij
64. Mensje van Keulen
65. Hans Warren
66. Johan Huizinga
67. Charlotte Mutsaers
68. Bob den Uyl
69. H. Brandt Corstius
70. Heere Heeresma
71. Ronald Giphart
72. Kluun
73. Saskia Noort
74. Jan Terlouw
75. Annejet van der Zijl
76. Yvonne Keuls
77. Connie Palmen
78. Jules Deelder
79. Suzanne Vermeer
80. Doeschka Meijsing
81. Esther Verhoef
82. Dirk Ayelt Kooiman
83. Herman Gorter
84. Belcampo
85. Paul van Loon
86. Guus Kuijer
87. Anna Blaman
88. Nicolaas Matsier
89. Johnny van Doorn
90. Carry van Bruggen
91. Cola Debrot
92. Leon de Winter
93. Boudewijn Büch
94. Adriaan van Dis
95. Heleen van Royen
96. Levi Weemoed
97. Margriet de Moor
98. Moses Isegawa
99. Robert Vuijsje
100. Wilfried de Jong
101. Geert Mak

En zij haalden de top 100 beste Nederlandse schrijvers (nog?) niet:

Hans Werner Richter, Jaap van Heerden, Jaap Robben, Jacques de Kadt, Lodewijk van Deyssel, Menno ter Braak, Özcan Akyol, Pieter Waterdrinker, Jona Oberski, Jacques Gans, M.J. Brusse, Emiel Andelhof, Koen Vugs, Hieronymus van Alphen, Arjen Lubach, Justus van Effen, Belle van Zuylen, De Schoolmeester (Gerrit van de Linde), P.C. Boutens, G.A. Bredero, Betje Wolff & Aagje Deken, Lucebert, François HaverSchmidt (Piet Paaltjens), Jacob van Lennep, Cd. Busken Huet, Arthur van Schendel, Gerrit Kouwenaar, Pieter Langendijk, Henriette Roland Holst-van der Schalk, Jacques Perk, Philip Huff, Belle van Zuylen en Joost van den Vondel, Hafid Bouazza

Aangedragen, nog geen notering: Kader Abdolah, Abdelkader Benali