, , , , , , ,

Hoe lang duren kabinetsformaties in Nederland? (sinds de Tweede Wereldoorlog)

Hoe lang duren kabinetsformaties in Nederland?

Op dit moment wachten we sinds de verkiezingen van 23 november 2023 op een nieuw kabinet. Op het moment van schrijven, halverwege maart 2024, zijn we inmiddels zo’n 100 dagen verder. Nog niets bijzonders eigenlijk. Het gemiddelde is net geen 103 dagen sinds de Tweede Wereldoorlog. Lees meer…


Lees hier →  meer over politiek in Nederland op de ze website.


Hoe lang duren kabinetsformaties in Nederland? (sinds de Tweede Wereldoorlog)

Bron: www.parlement.com


De kabinetsformatie

Na elke verkiezing voor de Tweede Kamer of na het aftreden van een kabinet, begint het proces van kabinetsformatie. Het doel van deze formatie is om een nieuw kabinet samen te stellen dat zowel kan rekenen op de steun van de meerderheid in de Tweede Kamer als in staat is om een coherent beleid te voeren.

Hoe werkt een kabinetsformatie?

Het formatieproces begint met de benoeming van een verkenner door de Tweede Kamervoorzitter, op advies van de nieuw gekozen fractievoorzitters. Deze verkenner onderzoekt de verschillende mogelijke coalities en brengt hierover verslag uit aan de Tweede Kamer.


Zie hier alle kabinetten in Nederland sinds 1945.


Na ontvangst van het verslag benoemt de Kamer een informateur, met de taak een specifieke coalitie te onderzoeken. Ook de informateur rapporteert aan de Kamer, die vervolgens beslist over de volgende stappen. Sinds 2023 is er een regeling ingesteld om de (in)formatiepoging(en) aan een termijn te binden.

De informateur leidt vervolgens de onderhandelingen die uiteindelijk tot een regeerakkoord moeten leiden. Zodra dit akkoord is bereikt, neemt een formateur – de beoogde minister-president – de verantwoordelijkheid voor de personele invulling van het kabinet. De nieuwe bewindslieden worden door de Koning beëdigd, waarna het kabinet zich presenteert in de Tweede Kamer met een regeringsverklaring.


De snelste en langste kabinetsformatie in Nederland

De formatie van het kabinet-Drees I in 1948 was de snelste, met slechts 31 dagen. In 1977 duurde het na de verkiezingen 208 dagen voordat het kabinet-Van Agt I werd beëdigd, een record dat in 2017 werd overtroffen bij de vorming van het kabinet-Rutte III. In 2021 is dit record echter opnieuw gebroken, met pas 299 dagen tussen de verkiezingen en de vorming van een nieuw kabinet.


Zie hier alle kabinetten die zijn afgetreden in Nederland – Een overzicht.


De snelste Kabinetsformati>e 1948: 31 dagen

De langste Kabinetsformati>e 2021 – 2022: 299 dagen

Hoe lang duren kabinetsformaties in Nederland? (sinds de Tweede Wereldoorlog)

Jaar Uiteindelijk kabinet Verkiezingsdatum Dagen vanaf verkiezingen Datum eerste (in)formateur Dagen vanaf eerste (in)formateur
2022 Rutte IV 17-3-2021 299 6-4-2021 279
2017 Rutte III 15-3-2017 225 29-3-2017 211
2012 Rutte II 12-9-2012 52 18-9-2012 47
2010 Rutte I 9-6-2010 127 12-6-2010 124
2006/2007 Balkenende IV 22-11-2006 93 25-11-2006 90
2006/2007Balkenende III (minderheidskabinet)
2003 Balkenende II 22-1-2003 125 24-1-2003 123
2002 Balkenende I 15-5-2002 68 16-5-2002 67
1998 Kok II 6-5-1998 89 8-5-1998 87
1994 Kok I 3-5-1994 111 6-5-1994 108
1989 Lubbers III 6-9-1989 62 8-9-1989 60
1986 Lubbers II 22-5-1986 53 23-5-1986 52
1982 Lubbers I 8-9-1982 57 10-9-1982 55
1981 Van Agt II 26-5-1981 108 30-5-1981 104
1977 Van Agt I 25-5-1977 208 1-6-1977 201
1972/1973 Den Uyl 29-11-1972 163 4-12-1972 158
1971 Biesheuvel I 28-4-1971 69 15-5-1971 52
1967 De Jong 15-2-1967 49 18-2-1967 44
1963 Marijnen 15-5-1963 70 20-5-1963 65
1959 De Quay 12-3-1959 68 14-3-1959 66
1956 Drees IV 13-6-1956 122 16-6-1956 119
1952 Drees III 25-6-1952 69 27-6-1952 67
1948 Drees I 7-7-1948 31 13-7-1948 25
1946 Beel I 16-5-1946 48 27-5-1946 37