De 10 belangrijkste momenten in de geschiedenis van de mensheid
De 10 belangrijkste momenten in de geschiedenis van de mensheid
De menselijke geschiedenis zit boordevol cruciale momenten: uitvindingen die veranderingen mogelijk maakten, gebeurtenissen die bewegingen teweegbrachten en bewegingen die de hele wereld veranderden. Lees meer…
Lees hier → meer over geschiedenis op deze wereld.
De 10 belangrijkste momenten in de geschiedenis van de mensheid
Bron: www.owlcation.com
De neolithische revolutie: de verschuiving van jagen en verzamelen naar landbouw in 10.000 voor Christus
Jager uit de steentijd (tekening begin 20e eeuw)
De overgang van het in het wild oogsten verliep langzaam, maar ongeveer 12.000 jaar geleden veroorzaakt een beweging richting landbouw een grote transformatie in de manier waarop mensen leefden.
De nomadische traditie van jager-verzamelaars wordt verlaten ten gunste van permanente nederzettingen en boerderijen.
Dit betekent niet alleen een betrouwbaardere voedselvoorziening en constantere voedingsbronnen, maar veranderde het ook de vorm van beschavingen. Sommigen beweren dat deze verschuiving de zaden van particulier eigendom en kapitalisme heeft geplant.
Permanente structuren en nederzettingen leiden tot de vorming van dorpen en steden. Het vermogen om te voldoen aan de behoefte van de bevolking aan meer gewassen en vlees leidde tot een bevolkingsexplosie.
10.000 jaar geleden waren er ongeveer vijf miljoen mensen in de wereld, vandaag zijn dat er meer dan zeven miljard. Het hebben van permanente, betrouwbare voedselbronnen maakte voor mensen wat tijd vrij om dingen te doen.
Naast het altijd nadenken over het vinden van voedsel worden komen er nieuwe uitvindingen. Denk ook aab het maken van kunst of medicijnen, religie en wetenschap. Het vermogen het beheersen van voedselbronnen was een sleutelonderdeel in de vorming van wat wij vandaag de dag cultuur en beschaving noemen.
Het einde van het West-Romeinse rijk: 4 september 476 CE
Het Romeinse Rijk, één van de grootste en meest invloedrijke uit de geschiedenis, duurt bijna 500 jaar en strekt zich uit over bijna 1200.000 kilometer.
In 476 CE verliest het uiteindelijk zijn laatste grip op de controle als een Germaanse leider genaamd Odoacer een succesvolle opstand leidde tegen Romulus Augustulus, de toenmalige keizer.
Romulus Augustulus is nog maar een kind van 16 jaar en heeft pas een jaar geregeerd als hij wordt afgezet.
Hoewel alle Romeinse keizers de naam Augustus aannemen (wat eerbiedwaardig betekent), krijgt hij de beledigende bijnaam Momyllus Augustulus, wat zich grofweg vertaalt naar weinig schande. Dit aangezien velen hem de schuld geven van de val van het West-Romeinse rijk.
Uiteindelijk controleert het leger van het imperium de regering. Haar legers bestaan uit betaalde soldaten die niet voor loyaliteit of liefde vechten, maar alleen maar om geld te verdienen.
Dat, en jaren van toenemende politieke corruptie, mislukkingen in de handel, wijdverbreide economische crises en klassenconflicten spelen allemaal mee.
De controle van Rome heeft geleid tot kleine en grootschalige innovaties. Denk aan het openbaar onderwijs, particuliere bedrijfsorganisaties, individuele vrijheden en rechten die de weg vrijmaakten voor moderne ontwikkeling en welvaart.
In 476 CE valt het Westerse Rijk uiteen in kleinere stukjes die uiteindelijk de landen worden die we vandaag de dag kennen. Hoewel het Oost-Romeinse rijk nog honderden jaren het Byzantijnse rijk bleef, wordt 476 CE vaak aangeduid als de overgang van het tijdperk van de oudheid naar de middeleeuwen.
Zie hier 10 heilige grotten over de hele wereld.
De eerste universiteit geopend in 895 CE in Fez (Marokko)
Universiteit van Bologna in 1969 – Top 20 oudste universiteiten ter wereld
De oudste bestaande, voortdurend werkende instelling voor hoger onderwijs ter wereld is de Universiteit van Karueein (Universiteit van al-Qarawiyyin). Deze universiteit is opgericht in 859 CE in Fez (Marokko) door Fatima bint Muhammad Al-Fihriya Al-Qurashiya.
Daarmee is de eerste universiteit gesticht door een vrouw, hoewel vrouwen pas in de jaren veertig van de vorige eeuw tot de universiteiten worden toegelaten.
Hoewel de universiteit begint als een moskee, breidt het onderwijs zich in de loop van de eeuwen uit en veranderde het in een alom gerespecteerde instelling voor algemeen onderwijs. Dit hoewel de Universiteit van Karueein pas in 1963 officieel tot staatsuniversiteit is verklaard.
Het Guinness Book of World Records erkent het als de eerste universiteit ter wereld. Er zijn in 2040 jaarlijks waarschijnlijk zo’n 600 miljoen studenten ingeschreven aan universiteiten over de hele wereld.
Ook aardig:
- Het eerste onderwijssysteem ontstond tijdens de Xia-dynastie (2076–1600 v.Chr.).
- In Europa werd in 1088 CE de eerste universiteit opgericht in Bologna, Italië.
- In de VS wordt onderwijs pas sinds 10 december 1948, de dag waarop de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd afgekondigd, als een fundamenteel mensenrecht beschouwd.
Zie hier de Top 10 koningen en keizers die compleet gek waren.
De Renaissance (1300 in Florence, Italië)
De renaissance stad Ferrara – Landen met de meeste Unesco werelderfgoedsites
De Renaissance (een woord dat wedergeboorte betekent) is een glorieuze periode in de menselijke geschiedenis. Het is vaak omschreven als een culturele explosie van creativiteit die begint in Florence, Italië, in de 14e eeuw en zich over heel Europa verspreidt.
Het is een periode van culturele, politieke en economische wedergeboorte die volgt op de Middeleeuwen en die een herontdekking van klassieke kunst, literatuur en filosofie met zich meebrengt.
Een enorme golf van creatief denken en innovatie inspireert en duurt tot de 17e eeuw. Het is een stap weg van angst naar schoonheid, waarheid en wijsheid.
De Renaissance omvat:
- Een beweging van middeleeuws scholastiek naar de ontwikkeling van individualisme, scepticisme, classicisme, secularisme en humanisme.
- Humanistische waarden toegepast op architectuur, literatuur, kunst en wetenschap.
- De val van het feodalisme (edelen versus boeren) en de opkomst van een kapitalistische markteconomie.
- Een explosie van nieuwe uitvindingen en kunstwerken.
Hoogtepunten van de Renaissance:
- De uitvinding van de bril (rond 1300)
- Drukpers uitgevonden (en Gutenbergbijbel gepubliceerd), 1455
- Het tijdperk van onderzoek: 1476 tot 1500
- Eerste moderne atlas gepubliceerd, 1570
- Telescoop uitgevonden, 1608
Microscoop uitgevonden, eind rond 1660
Belangrijke figuren tijdens de Renaissance
- Schrijvers: Dante, Petrarca, Shakespeare
- Kunstenaars: da Vinci, Michaelangelo, Raphael
- Wetenschappers: Galileo, Newton en Leibniz
- Ontdekkingsreizigers: Columbus, da Gama en Magellan
Over het geheel genomen inspireerde de Renaissance nieuwsgierigheid, onderzoek, uitvindingen, ontdekkingen en meer mensgerichte manieren van denken.
Het begin van de eerste industriële revolutie: 1760
Een Roberts-weefgetouw in een weefloods in Groot-Brittannië in 1835
De eerste industriële revolutie begint in de 18e eeuw, als nieuwe industriële innovaties ervoor zorgen dat samenlevingen kunnen centraliseren, specialiseren en groeien.
Het begint in de Britse textielindustrie en verspreidt zich naar andere gebieden en landen met de transcontinentale spoorweg, katoen, stoommachine, fabrieken en elektriciteit.
In 1790 bouwt Samuel Slater, de vader van de Amerikaanse industriële revolutie, de eerste Amerikaanse fabriek. Hij brengt textielproductiegeheimen mee uit Engeland en bouwy katoenspinnerijen in Rhode Island.
De uitvinding van door machines aangedreven fabrieken leidt tot een explosie van stedelijke groei, toegenomen internationale handel, sociale onrust, rijkdom en nieuwe gezagssystemen.
Het verandert de manier waarop mensen denken over werk en carrière, sociale zekerheid en wat het betekent om de kost te verdienen.
19 april 1775: de start van de Amerikaanse Revolutie
Amerikaanse soldaten bij de slag om Long Island
Tegenwoordig zijn de meeste landen van de wereld tenminste nominale republieken. Dit is grotendeels te danken aan het succes van de Amerikaanse Revolutie en de republiek.
Het einde van de Britse overheersing betekent dat er een nieuw soort regering mogelijk is, een regering die eigenlijk ‘voor het volk’. Al is dat aanvankelijk alleen voor blanke mannen. Dit concept van democratie is nieuw, maar het sprak wereldwijd aan en had enorme, blijvende gevolgen.
Op 19 april 1775 wisselen Britse soldaten (rode jassen) en kolonisten (minutemen) voor het eerst geweervuur uit in Lexington, Massachusetts. Het is onduidelijk wie precies het eerst schoot, maar het is ‘het schot dat over de hele wereld werd gehoord’ genoemd.
Dit omdat het het begin van de Amerikaanse Revolutie aankondigt, en het de eerste stap is op weg naar de oprichting van Amerika als natie. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog duurt van 1775 tot 1783.
Het uiteindelijke succes ervan leidt tot het nieuwe idee dat mensen de macht kunnen overnemen en aan een eigen regering konden deelnemen. Dit in plaats van blindelings een verre of ongeïnteresseerde monarch te steunen.
De revolutie leidt tot de goedkeuring van de Declaration of Independence, die nieuwe persoonlijke vrijheden garandeert. Denk aan religie, meningsuiting en openbare bijeenkomsten en de grondwet.
De grondwet zorgt weer voor die drie gelijkwaardige takken van macht: de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke.
De Ogé-opstand van de Haïtiaanse revolutie: augustus-september 1791
Up from Slavery – Booker T. Washington – Beste non-fictie boeken over slavernij
Slavernij bestaat waarschijnlijk al zo lang als de mens bestaat. Ondanks eeuwen van anti-slavernijwetgeving en protesten bestaat het nog steeds.
Hoewel de wereld een lange geschiedenis heeft van pogingen om de praktijk van mensenhandel uit te roeien, is deze nog steeds wijdverbreid. Volgens de Global Slavery Index zijn vandaag de dag ongeveer 40,3 miljoen mensen onderworpen aan slavernij – 71% vrouwen, 25% kinderen.
In 1791 leidt een affranchis (bevrijde slaaf) genaamd Jacques Vincent Ogé in Haïti, toen nog Saint Domingue genoemd, een groep tot slaaf gemaakte mensen in een opstand tegen de Franse koloniale machten die het eiland regeerden.
Geholpen door abolitionisten bewapende en verzamelt hij 300 man. Hij leidt een ‘gemeenschappelijk front van gens de couleur tegen de krachten van de blanke suprematie.’
Hoewel de Ogé-opstand niet onmiddellijk succesvol is, inspireert ze een reeks slavenopstanden en opstanden gedurende een periode van 13 jaar.
De staat bekend als de Haïtiaanse Revolutie, vaak omschreven als de grootste en meest succesvolle slavenopstand in de geschiedenis van het westelijk halfrond.
In Saint Domingue maken de protesten niet alleen een einde aan de slavernij, maar ook aan de overheersing door Frankrijk. Op 1 januari 1804 roept het eiland de onafhankelijkheid uit en krijgt het de naam Haïti.
Haïti is het eerste land dat gesticht is door voorheen tot slaaf gemaakte mensen. De Haïtiaanse revolutie inspireert mensen over de hele wereld om de wreedheid van de slavernij te erkennen en ertegen te protesteren.
Chronologie van de afschaffing van de slavernij
- 1803: Denemarken-Noorwegen wordt het eerste Europese land dat de Afrikaanse slavenhandel verbiedt. Denemarken heeft de slavernij pas in 1859 officieel afgeschaft.
- 1804: Nadat Haïti zich onafhankelijk had verklaard van Frankrijk, werd het de eerste soevereine natie op het westelijk halfrond die de slavernij afschaft.
- 1807: Het Britse parlement neemt de Abolition of the Slave Trade Act aan, die de Atlantische slavenhandel verbiedt.
- In 1833 keurt Groot-Brittannië de Abolition of Slavery Act goed, waarmee een geleidelijke afschaffing van de slavernij in alle Britse koloniën wordt bevolen.
- 1808: President Thomas Jefferson tekent de wet om de invoer van slaven te verbieden, een wet die in 1808 van kracht wordt.
- 1865: Het Amerikaanse Congres keurt het 13e amendement goed en ratificeert het 13e amendement dat de slavernij in de VS afschaft, behalve als straf voor misdaad.
- 1811: Spanje schaft de slavernij af, ook in zijn koloniën, hoewel Cuba het verbod tot 1886 verwerpt.
- 1813: Zweden verbiedt de slavenhandel en schaft de slavernij af in 1847.
- 1814: Nederland verbiedt de slavenhandel en schaft in 1863 de slavernij af.
- 1826: Frankrijk voert wetten uit tegen de slavenhandel en in 1848 schaft het de slavernij af.
- 1851: Brazilië schaft de slavenhandel af en in 1888 de slavernij af.
- 1926: De Volkenbond creëert een internationaal verdrag, de Conventie ter onderdrukking van de slavenhandel en slavernij, waarmee de slavernij wordt afgeschaft.
1796: Eerste vaccin uitgevonden (het begin van de medische revolutie)
Pokken, een van de dodelijkste ziekten uit de geschiedenis, hebben naar schatting sinds de twintigste eeuw minstens 300 miljoen mensen het leven gekost. Maar in 1980 verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie dat de ziekte was uitgeroeid.
Dit hebben we aan Edward Jenner te danken. In 1796 gebruikt hij levend koepokkenvirus om het eerste vaccin (tegen pokken) te maken.
Variolatie, het insmeren van een gezond persoon met een geïnfecteerd monster om immuniteit te verlenen, wordt al sinds de 11e eeuw in China toegepast,
Jenner is de eerste die dit aan een wetenschappelijke gemeenschap demonstreert. Zijn werk leidde tot de ontwikkeling van het eerste pokkenvaccin in 1798.
Tijdlijn van verschillende vaccins
- Cholera: 1897
- Pest: 1897
- Miltvuur: 1904
- Tetanus: 1923
- Difterie: 1926
- Kinkhoest: 1948
- COVID-19: 2020
9 november 1989: Val van de Berlijnse Muur viel (Het einde van de Koude Oorlog)
Guust weergegeven op een fragment van de Berlijnse Muur
Het is misschien vooral een ceremoniële daad, maar de verwijdering van de Berlijnse muur is symbolisch enorm groot. Veel van de vijandigheden die tijdens de Eerste, Tweede Wereldoorlog en tijdens de Koude Oorlog groeien, komen ten einde met de val de Berlijnse muur.
Als de oorlog voorbij is, in 1945, Duitsland in tweeën gesplitst in 1949, is de helft (het Oosten) onder een communistisch en de andere helft (het Westen) meer democratisch en kapitalistisch.
De grens loopt dwars door Berlijn, het belangrijkste stedelijke centrum en het culturele hart van Duitsland. Hier verschijnt op 12 augustus 1961 een hek van prikkeldraad met sintelblokken.
Het is gedurende de jaren vervangen door een betonnen versperring van een4,5 meter hoog muur, versierd met elektriciteitsdraad en gewapende bewakers. Een fysieke representatie van het IJzeren Gordijn dat de twee ideologieën scheidt.
Op 9 november 1989 kijkt de hele wereld toe als de muur eindelijk wordt neergehaald. De val ervan betekent voorlopig een einde aan de vijandelijkheden van de Koude Oorlog en een wending naar democratie.
De uitvinding van het internet, jaren zestig
Het is voor millennials moeilijk om zich een wereld zonder internet voor te stellen. Het internet heeft zo’n enorme impact gehad op de manier waarop dingen werken, dat het voor iedereen die leeft moeilijk is om zich te herinneren hoe de dingen vroeger waren.
ARPANET, het eerste werkende prototype,is eind jaren zestig uitgevonden door het Amerikaanse ministerie van Defensie.
Hoewel het internet pas later, op 29 oktober 1969, breed is ingevoerd, levert het het eerste bericht af dat van UCLA naar Stanford is gestuurd.
Het systeem crasht wel tijdens het afleveren van dit bericht van één woord (“LOGIN”), dus Stanford ontvangt alleen de eerste twee letters: LO,
Pas in 1983 beginnen onderzoekers eindelijk met het samenstellen van het ‘netwerk van netwerken’ dat uitgroeit tot het hedendaagse internet zoals wij dat kennen. In 1990 vind computerwetenschapper Tim Berners-Lee het wereldwijde web (www) uit.
In 2023 zijn er zo’n 5 miljard actieve internetgebruikers in de wereld. Tegenwoordig besteden mensen gemiddeld 6 uur en 42 minuten online per dag.
Overige uitvindingen en jaartallen
Het wiel: 3500 voor Christus
Het kompas: 200 voor Christus
Buskruit: 800
Drukpers: 1440
Mechanische klok: 725
Stoommachine: 1698
Vaccin: 1796
Binnenleidingen: begin 19e eeuw
Stoom aangedreven trein: 1804
Anesthesie: 1844
Telefoon: 1876
Elektrisch licht: 1879
Auto’s: 1886
Camera’s: 1888
Radio: 1895
Vliegtuigen: 1903
Televisie: 1926
De computer: 1939
Het internet: 1965
Mobiele telefoons: 1973
Personal computers: 1981
Het wereldwijde web: 1991
De 10 belangrijkste momenten in de geschiedenis van de mensheid
- Van jagen en verzamelen naar landbouw
- West-Romeinse rijk
- Eerste universiteit in Fez
- Renaissance
- Eerste industriële revolutie
- Amerikaanse Revolutie
- Eerste vaccin
- Val van de Berlijnse Muur viel
- Uitvinding van het internet
- Overige uitvindingen