Frans Hooijmaijers

(14 oktober 1935 – 20 augustus 1935)
Begraven te Bleijerheide

Bijnamen: Dikke Frans, de Barmhartige Samaritaan, de Broeder des Doods, de Spuitreus, de hamster

Frans Hooijmaijers is veroordeeld voor vijf moorden, maar is verdachte van 259. Volgens eigen zeggen heeft deze onverbeterlijke seriemoordenaar 15 mensen om het leven gebracht. Hij overlijdt in 2006 in vrijheid.

100 grootste criminelen van Nederland (inmiddels meer…)
De Nederlands misdaadencyclopedie
Alle Liquidaties in Nederland
Boeken over Nederlandse criminaliteit
Bijnamen van de verschillende criminelen uit binnen- en buitenland.
Zie hier → Meer interessante artikelen over criminaliteit op deze website

De toneelspeler Hooijmaijers

Frans Hooijmaijers had vroeger toneelspeler willen worden, maar zijn vader vond dat niets en stak er een stokje voor. Frans ontwikkelt zich van een geplaagd jongetje tot een soort alleenheerser, volgens zijn familie en kennissen. Als kind ontwikkelde Frans door zijn lichamelijke gebreken – een hazenlip en ernstig overgewicht – een minderwaardigheidscomplex.

De vader van Frans ranselt hem regelmatig af met de riem. Wanneer zijn vader ziek en hulpbehoevend wordt, grijpt Frans deze situatie aan om zijn gevoel van ‘eigenwaarde te versterken.’ Hij groeit uit tot de hulpverlener van zijn vader, de adviseur van de hele familie, en uiteindelijk de alleenheerser binnen het gezin. In deze rol gebruikt hij cadeautjes om anderen nog afhankelijker van hem te maken. Zijn moeder, die hij overladen met geschenken, adoreert hem.

Volgens psychiater dr. Schnitzler is Frans zeer welbespraakt, maar: ‘In diepste kern is de man weinig flexibel, zeer egocentrisch en doelgericht in zijn streven naar macht en onfeilbaarheid. Van kindsbeen af is hem dat ingegoten. Zijn persoonlijkheid wijkt sterk af van de gemiddelde volwassene.’

Schnitzler voegt hieraan toe: ‘Huichelachtig, egocentrisch, eerzuchtig, leugenachtig, zonder inzicht, zonder zelfkritiek, theatraal, koud.’

Dikke Frans als verpleger in de Lückerheidekliniek

Tussen 1970 en 1975 werkt Frans als verpleger in de Lückerheidekliniek in Kerkrade op de afdeling De Nachtegaal. Dikke Frans weegt schoon aan de haak ruim ruimt 120 kilo. Hij staat in de kliniek bekend als de ‘Barmhartige Samaritaan’. Patiënten kunnen altijd een beroep doen zeer gelovige katholieke Frans.

De ex-kloosterling zet overal Mariabeelden neer, laat kaarsen branden en bid voor de doden. Frans heeft een obsessie met schoonmaken. De zalen moeten netjes en proper zijn, onder zijn motto ‘opgeruimd staat netjes’. Hij past zijn motto eveneens toe op de zieke en demente patiënten.

Hooijmaijers is onder meer voorzitter van de personeelsvereniging, lid van de ondernemingsraad, lid van de opleidingscommissie en gecommitteerde bij examens. In de kliniek boezemt hij angst en ontzag in. Als er een lamp stuk is, vertelt zijn collega Van Dijk, krijgt een willekeurig hoofd het niet zomaar gedaan dat die onmiddellijk gerepareerd werd. Hooijmaijers hoeft maar met de technische dienst te bellen, of het komt in orde.

Ziekenverzorgster Virginie Eggen verklaart: ‘Hooijmaijers was heilig en van hem mocht niets gezegd worden’. Ze vertelt de rechtbank ook: ‘Het hoofd van dienst en Hooijmaijers waren twee handen op één buik.’ Over de houding van Hooijmaijers tegenover de patiënten drukt ze zich iets genuanceerder uit: ‘Hooijmaijers was wel goed voor z’n patiënten, als ze maar niet lastig waren.’

Bron: Trouw, 28 mei 1976

Tijdens de werkzame periode van de Spuitreus sterven er 325 patiënten op deze afdeling. In 259 gevallen van de 325 gevallen zijn er ernstige twijfels over de exacte doodsoorzaak. 112 van de overlijdensgevallen zijn ronduit verdacht. Onder zijn collega’s klinkt het: ‘Waar Frans komt, sterven de mensen.’

Zie hier de Top 20 landen met de meeste seriemoordenaars 2023 (gedocumenteerd).

Voorspellen het overlijden van patiënten

Zó goed kon verpleger Frans Hooijmaijers voorspellen wanneer patiënten zouden overlijden. Op de afdeling Merel van de Lückerheidekliniek in Kerkrade, een verpleeghuis voor gestoorde, zieke en demente bejaarden, gaf Hooijmaijers eens een demonstratie van zijn opmerkelijke vaardigheid.

Het was op een dag in 1975 dat Frans samen met zijn collega’s Scholtz, Janssen en Zeevaarders een kopje koffie zat te drinken. Tijdens hun gesprek over de patiënten wees de hoofdverpleger op patiënt Dubois en patiënte Schwanen. ‘Als ik maandag na het weekend terugkom, zijn die dood,’ zei hij.

De anderen keken Frans verbaasd aan, want de twee bejaarden verkeerden in een redelijke conditie. Niets wees erop dat een spoedig einde naderde. ‘Onzin,’ deden de ervaren collega’s Frans’ opmerking dan ook af. Maar Frans hield vol: ‘Wedden om een vla dat ze maandag dood zijn?’ En warempel, beide bejaarden, die niet in acuut levensgevaar verkeerden, waren die maandag overleden. Frans hoefde geen Limburgse vla mee te brengen.

Bron: Verplegers from hell, Jo Swaen en Stan de Jong

De bal komt aan het rollen

Op 14 augustus 1975 arresteert de politie Frans Hooijmaijers. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de dood van een patiënte van de kliniek. De zaak komt aan het licht wanneer de patiënte overlijdt.

Verontruste familieleden dienen een klacht in over de voortijdige dood van hun moeder, de 89-jarige mevrouw Braams uit Heerlen. De betrokken arts weigert een overlijdensverklaring af te geven omdat hij vermoedt dat de vrouw een onnatuurlijke dood is gestorven.

De politie verhoort Frans Hooijmaijers wekenlang. Uiteindelijk bekent hij dat hij in een periode van vier jaar nog veertien andere patiënten injecties met valium en insuline heeft toegediend. Door het inspuiten van insuline raakten de patiënten in coma, ontwikkelden ze hypoglycemie, wat uiteindelijk tot hun dood leidde. Frans verklaart uit puur medelijden te hebben gehandeld: ‘Ik wou die oudjes uit hun lijden verlossen. Ik wilde ze rust geven.’

Daarnaast wordt Hooijmaijers ervan verdacht sieraden en geld van zijn patiënten te hebben gestolen. Bij een huiszoeking vindt de politie sieraden die toebehoorden aan eerder overleden patiënten.

Vrouwlief Frans Hooijmaijers ook aangehouden

De politie arresteert ook de 50-jarige Betty, de vrouw van Frans Hooijmaijers. Zij wordt verdacht van heling van de sieraden die in de Lückerheidekliniek zijn gestolen. Volgens de politie is onder meer gebleken dat Betty zelfs kleding heeft gedragen die haar man uit de kliniek had meegenomen.

Bron: Het Parool, 6 februari 1976

De rechtszaak

Hooijmaijers voert als verweer aan dat hij het lijden van de patiënten wilde verlichten. Het psychiatrische rapport vermeldt: ‘Niemand heeft het idee dat hij een roeping vervult. Zijn enige antwoord op moeilijkheden is inspuiten. De mensen moeten niet lastig of vervelend zijn.’

Ook blijkt dat Frans Hooijmaijers niet bijzonder intelligent is. Uit onderzoek blijkt dat zijn IQ 93 bedraagt, wat eigenlijk te laag is om als hoofdverpleegkundige te functioneren.

De diefstallen in de kliniek hebben ervoor gezorgd dat anderen afhankelijk van hem werden. Hij voorzag hen van geld en spullen. Een verband tussen de diefstallen en de moorden lijkt echter niet te bestaan.

Hooijmaijers trekt zijn eerdere bekentenis van de 15 moorden in. Wel geeft hij toe zonder toestemming van een arts insuline te hebben toegediend aan patiënten die niet aan suikerziekte leden. Tijdens het gehele proces blijft hij volhouden dat hij niet wist dat de door hem toegediende dosis insuline fataal kon zijn.

Hooijmaijers’ laatste woorden in de rechtbank: ‘Ik heb nooit een patiënt willen doden. Als er ook maar één keer een patiënt door een injectie van mij zou zijn overleden, zou ik hierover zoveel wroeging hebben gehad dat ik nooit meer zou hebben gespoten. Ik heb alleen maar gespoten wanneer zij pijn hadden of wanneer zij onrustig waren en ik mij geen raad meer wist, omdat de arts ofwel niet kwam of onbereikbaar was. Als er iets misgaat, is de verpleger altijd de dupe, nooit de arts.’

Bron: Het Parool, 4 februari 1976

De veroordeling van Frans Hooijmaijers

De rechtbank oordeelt dat Frans Hooijmaijers betrokken is geweest bij dertien sterfgevallen, maar acht moord slechts in vijf gevallen bewezen.

In 1977, na hoger beroep, wordt Hooijmaijers door het hof veroordeeld tot achttien jaar gevangenisstraf voor de vijf bewezen moorden. Daarnaast wordt hem opgelegd dat hij gedurende 23 jaar zijn beroep als verpleger niet mag uitoefenen. Verzachtende omstandigheden worden in aanmerking genomen.

De rechtbank weegt mee dat er in de kliniek geen adequate controle op medicijnen was, dat de artsen niet optimaal functioneerden door een gebrek aan geriatrische kennis en dat er onvoldoende personeel beschikbaar was om goed toezicht te houden.

Hooijmaijers wordt in 1987 vervroegd in vrijheid gesteld en overlijdt op zondag 20 augustus 2006.

Trivia

Onder de ogen van de artsen verzamelde Hooijmaijers, tegen de regels in, grote hoeveelheden van het medicijn. Dit leverde hem de bijnaam ‘De Hamster’ op.
Na de arrestatie van Hooijmaijers daalt het sterftecijfer op de afdeling drastisch. In de zeven maanden vóór zijn arrestatie overlijden op afdeling De Nachtegaal 57 mensen, bijna negen per maand. Na zijn arrestatie daalt dit sterftecijfer naar gemiddeld 1,5 sterfgeval per maand.