Woord van het jaar: alle jaargangen op een rij…

Sinds 2007 zijn Van Dale, dagblad De Pers en het Genootschap Onze Taal druk doende met het Woord van het Jaar. Onze lokhomo swaffelde er lustig op los en daarom ontvriendde de pedopriester hem en zette hij het tentsletje tenslotte op zijn bangalijstje. Ja, je wordt er zeer creatief van!

Voor 2013 konden we kiezen uit boekface, comakijken, knikkebolziekte, koningslied, kopschopper, kweekburger selfie, letvrees, socialbesitas en voedselsjoemel. Wel ff stemmen dan! Hieronder volgt een overzicht van vele jaargangen “Woord van het Jaar”.

---

Woord van het jaar 2021

Nederland

Met 82,2% van de stemmen is prikspijt de overduidelijke winnaar van deze verkiezing en gaat het woord de geschiedenis in als het officiële Van Dale Woord van het Jaar 2021.

De top drie van 2021:
1. prikspijt
2. woonprotest
3. wappiegeluid

Definitie van prikspijt: ‘spijt die iemand heeft van het feit dat hij zich heeft laten vaccineren tegen een bepaalde besmettelijke ziekte’.

België

In België is er bijna 7.000 keer gestemd op de Vlaamse kandidaten voor de verkiezing van het Woord van het Jaar 2021.

Met 37,2% van de stemmen is knaldrang de overduidelijke winnaar van deze verkiezing en gaat het woord de geschiedenis in als het officiële Woord van het Jaar 2021.

De top drie van 2021:
1. knaldrang
2. tegelwippen
3. boosterprik

Definitie van knaldrang: ‘sterk verlangen om uit de bol te gaan’.

De Woord van het Jaarverkiezing 2021 wordt in België georganiseerd door Van Dale Uitgevers en de VRT.

---

Woord van het jaar 2020

1.) Anderhalvesamenleving
2.) Fabeltjesfuik – eenzijdige stroom aan nepnieuws op sociale media
3.) Viruswappie

---

Woord van het jaar 2019

1.) Boomer 41,8 % – (meestal ouder) persoon met ouderwetse denkbeelden of conservatieve opvattingen
2.) Klimaatspijbelaar
3.) Klimaatdrammer

Op de lijst:
bezorgschaamte
boomer
bruisregio
diversiteitsverlof
ecopopulisme
foeigesprek
klimaatspijbelaar
klimaatdrammer
levensloopstress
luchtvluchteling
nulrentoceen
plunderpuber
stalguerrilla
stekkersubsidie
toetertrouwstoet
verthuizen
vleeswroeging
wiebelpensioen
windterreur

---

Woord van het jaar 2018

1.) Blokkeerfries
Elk van de personen die in Friesland een wegblokkade hebben opgezet om anderen te verhinderen te demonstreren tegen een aspect van de sinterklaastraditie, door sommigen beschouwd als verdediger daarvan.
2.) Yogasnuiver
Iemand die gewoonlijk gezond en bewust leeft, maar zich nu en dan, bv. in het uitgaansleven, te buiten gaat aan partydrugs en cocaïne.
3.) Mangomoment
Geluksmoment dat een ernstig zieke patiënt beleeft door een ogenschijnlijk onbeduidende, niet-medische handeling of opmerking van een arts, zorgverlener, mantelzorger e.d. tijdens normale zorgactiviteiten, de metafoor verwijst naar een fragment uit een VRT-programma waarin een patiënte een moment van geluk beleeft aan de mango die de presentatrice voor haar meebrengt.

---

Woord van het jaar 2017

1.) Appongeluk
Ongeluk waarbij een verkeersdeelnemer betrokken is die tijdens het ongeval aan het appen was.
2.) Fipronilei
Met het pesticide fipronil besmet ei.
3.) Regenboogtaal
Genderneutrale taal, bv. in de aanspreking van personen.

Jongerentaal

1.) Fidgetspinner
Op een tol lijkend speeltje dat je in je hand laat draaien, bedoeld om stress te voorkomen of te bestrijden.
2.) Pixelrelatie
Liefdesrelatie die je alleen via internet onderhoudt.
3.) Abuselfie
Per ongeluk gemaakte selfie.

Lifestyle

1.) Tuintegeltaks
Belasting die iemand moet betalen als hij zijn tuin bedekt heeft met tuintegels, waardoor regenwater moeilijk kan worden afgevoerd.
2.) Spijtseks.
Seks waar men achteraf spijt van heeft.
3.) Zooikoorts
Fictieve ziekte die zich uit in een overvloed aan bezittingen en bezigheden.

Sport & amusement

1.) Rolkoffertoerisme
Kortstondig verblijfstoerisme in particuliere woningen in grote steden, waar toeristen zich met rolkoffers aan de hand verplaatsen tussen het station en hun tijdelijke verblijf.
2.) Instaslet
Iemand die erg actief is op Instagram en door het plaatsen van selfies zoveel mogelijk aandacht van anderen probeert te krijgen.
3.) Netflixisering
Metafoor voor het uiteenvallen van de maatschappij in groepjes mensen met gedeelde belangen, interesses en opvattingen met als gevolg het ontstaan van een eilandjescultuur.

Economie

1.) Aflosboete
Als boete ervaren afschaffing van de vrijstelling op het eigenwoningforfait voor mensen die hun hypotheek (vrijwel) geheel hebben afgelost.
2.) Kruimelpensioen
Zeer klein pensioen (tot enkele honderden euro’s per jaar).
3.) Brexitbuit
Geheel van bedrijven en EU-organisaties in het Verenigd Koninkrijk dat als gevolg van de brexit aan een EU-land wordt toegewezen en/of zich daarnaartoe verplaatst.

Politiek

1.) Terreurschwalbe
Uitspraak, betoog van een politicus die draagvlak probeert te creëren voor draconische antiterreurmaatregelen door te benadrukken dat het terreurrisico toeneemt wanneer deze maatregelen niet zouden worden getroffen.
2.) Duominister
Minister die samen met een andere minister verantwoordelijkheid draagt voor een departement.
3.) Volksliedpopulisme
Populisme dat inspeelt op nationalistische gevoelens door speciale waarde te hechten aan symbolen van de nationale identiteit, zoals het volkslied

De nominatie’s voor 2017
appongeluk
cryptokoorts
fipronilei
lokterrorist
klimaatpauper
merkellego
metoo-verhaal
regenboogtaal
valboete
warmtezombie

Nominatie voor 2017 categorie jongerentaal
abuselfie
blowvis
fidgetspinner
framilie
pixelrelatie
lifestyle
lokhipster
spijtseks
sugardating
tuintegeltaks
zooikoorts

Nominatie voor 2017 categorie sport & amusement
bieryoga
breinblubber
instaslet
netflixisering
rolkoffertoerisme

Nominatie voor 2017 categorie economie
aflosboete
brexitbuit
cryptojacking
gafabelasting
kruimelpensioen

Nominatie voor 2017 categorie politiek
duominister
golfdiplomatie
stemsiësta
terreurschwalbe
volksliedpopulisme

---

Woord van het Jaar Nederland 2016

De top drie van 2016
1.) Treitervlogger met 35%
Iemand die videoblogs maakt van het treitergedrag van zijn vrienden en die zelf, door dit gedrag te filmen en de film te publiceren, ook overlast veroorzaakt.
2.) Pokémonterreur met 23%
Overlast die spelers van het spel Pokémon Go veroorzaken.
3.) Trumpisme met 11%
Geheel van politieke opvattingen van mediamagnaat Donald Trump, gekenmerkt door een aversie tegen het politieke en bestuurlijke establishment.

Uitslag per categorie 2016

Jongerentaal woord van het jaar 2016

1.) Duimpie met 70%

Gezegd als uiting van waardering, bravo
2.) Dab met 11%
Dansmove waarbij je je neus naar de binnenkant van je gebogen arm brengt terwijl je je andere arm zijdelings omhoogsteekt
Skeer met 10%
3.)Straattaal voor blut zijn.

Lifestyle woord van het jaar 2016

1.) Samsonseks 51%
Seks terwijl de kinderen naar de televisie kijken (genoemd naar het kinderprogramma ‘Samson en Gert’)
2.) Loedermoeder 17%
Imperfecte moeder die de neiging heeft het huishouden en de zorg voor haar kinderen te laten versloffen
3.) Sluipvlees 13%
Vlees dat mensen onbewust nuttigen doordat het is verwerkt in producten waarin men juist geen vlees verwacht.

Sport & amusement woord van het jaar 2016

1.) Hoodvlog met 29%
Videoblog die een vlogger maakt over zijn eigen buurt, vaak een kansarme omgeving, en de mensen die daar wonen.
2.) Losersvlucht met 22%
Vlucht waarmee (Olympische) sporters die geen medaille hebben gewonnen, naar het thuisland worden gevlogen.
3.) Digibesitas met 21%
Dwangmatig en overmatig gebruik van digitale media.

Economische woorden van het jaar 2016

1.) Kwakkelbank met 24%
Bank die door opeenvolgende liquiditeits- of solvabiliteitsproblemen telkens weer het risico loopt failliet te gaan.
2.) Flexverslaving met 22%
Toestand dat ondernemingen zo gewend zijn aan flexibele arbeid dat ze niet meer zonder flexkrachten willen of kunnen functioneren.
3.) Twijfeltrucker met 20%
Vrachtwagenchauffeur die als gevolg van gebrekkige bewegwijzering bij omleidingsroutes de weg niet kan vinden en daardoor een onzekere rijstijl heeft.

Politieke woorden van het jaar 2016

1.) Pietenpact met 41%
Afspraak tussen overheden, maatschappelijke organisaties en de media om het verschijnsel Zwarte Piet te ontdoen van (vermeende) raciale stereotyperingen.
2.) Randstadpolitiek met 20%
Ongunstig landelijke politiek die zich focust op de Randstad en daardoor de belangen van mensen en organisaties buiten de Randstad uit het oog verliest
3.) Apptivisme met 18%
Activisme waarbij de leden van een politieke partij via Whatsapp politiek geladen boodschappen verspreiden.

In België is met 43% van de stemmen het woord samsonseks hét Woord van het Jaar 2016 geworden.

Definitie van samsonseks: “seks terwijl de kinderen naar de televisie kijken (genoemd naar het televisieprogramma ‘Samson en Gert’)”.

---

Woord van het jaar 2015

Woord van het Jaar Nederland 2015
1.) sjoemelsoftware: software om de testresultaten van een apparaat, en in het bijzonder een auto, gunstig te beïnvloeden
2.) poortjesspringer: persoon die bij een station over het toegangspoortje springt om alzo te kunnen zwartrijden op de trein
3.) je suis: slagzin waarmee men zijn of haar solidariteit toont met de slachtoffers van een terroristische aanslag (bijvoorbeeld Je suis Charlie)

Woord van het Jaar België 2015
1.) kraamkost: een maaltijd die geschonken wordt aan een pasbevallen moeder en haar gezin
2.) sjoemelsoftware
3.) kibbelkabinet: regering waarvan de coalitiepartners onderling ruziemaken

De Vlaamse openbare kinderzender Ketnet organiseerde tevens een verkiezing voor Kinderwoord van het Jaar. Dit werd “beire”, een synoniem voor geweldig of cool

---

Woord van het Jaar 2014

Woord van het Jaar Nederland 2014
1. dagobertducktaks: een superrijkentaks
2. moestuinsocialisme
3. stemfie

Woord van het Jaar België 2014
1. flitsmarathon: politieactie waarbij de hele dag intensief geflitst wordt
2. boterhammentaks
3. kamikazecoalitie

Het Kinderwoord van het Jaar werd OMG (Oh My God)

---

Woord van het Jaar 2013

Woord van het Jaar Nederland 2013
1. selfie
2. socialbesitas
3. sletvrees

Woord van het Jaar België 2013
1. selfie
2. belbos
3. geefkast

---

Woord van het Jaar 2012

Woord van het Jaar Nederland 2012
1. Project X-feest (17%)
2. Bangalijst (16%)
3. Inbrekersrisico (15%)

Woord van het Jaar België 2012
1. Frietchinees (36%)
2. Miserietaks (14%)
3. anticoalitie (11%)

---

Woord van het Jaar 2011

Woord van het Jaar Nederland 2011
1. Tuigdorp (43%)
2. Aviapolitie
3. Occupyer

Woord van het Jaar België 2011
1. Stoeproken (16%)
2. Pedopriester
3. Frietrevolutie

---

Woord van het Jaar 2010

Sinds 2010 beschikken we over een Nederlands en een Vlaams Woord van het Jaar. Ook kent de uitslag sindsdien maar drie woorden.

Woord van het Jaar Nederland 2010
1. Gedoogregering (21%)
2. Daggeren (19%)
3. Bestuursobesitas (15%)

Woord van het Jaar België 2010
1. Tentsletje (25%)
2. Pedopriester (18%)
3. Ontdopen (15%)

---

Woord van het Jaar 2009

1. Ontvrienden (19%)
2. Mexicaanse griep (18%)
3. Hypotheekleed (15%)
4. Oeps-gebied (12%)
5. Tomtomburger (9%)
6. Griepcommissaris (9%)
7. Zeilmeisje (7%)
8. Recessionista (6%)
9. Twitterazzo (4%)
10. Spuugkit (1%)

---

Woord van het Jaar 2008

1. Swaffelen
2. Wiiën
3. Bankendomino
4. Gastroseksueel
5. Smirten
6. Hufterindex
7. Duyvendakken
8. Horroropa
9. Slaaprijden
10. Zweef-tv

---

Woord van het Jaar 2007

1. Bokitoproof
2. Comadrinken
3. Klimaatneutraal
4. Slurptaks
5. Lokhomo
6. Wilfen
7. Formatiemoeheid
8. Zelfbedieningskapitalisme
9. Reltoerist
10. Opacriminaliteit

---